Megaproject Schiphol-Amsterdam-Almere gaat laatste fase in

Tekst: Luc van Koppen
Fotografie: Rijkswaterstaat

Het is het grootste en meest complexe wegenbouwproject van de afgelopen 20 jaar: Schiphol-Amsterdam-Almere (SAA). Een megaproject dat de noordelijke Randstad beter bereikbaar maakt. Maar ook een project dat gespleten plaatsen als Amstelveen en stadsdelen van Amsterdam weer met elkaar verbindt.

Afgelopen voorjaar verrichtte de minister de starthandeling van het vijfde en laatste project: de A9 tussen knooppunten Badhoevedorp en Holendrecht. In 2026 moet het geheel klaar zijn. In veertien jaar zijn er dan vele huzarenstukjes verricht.

Scroll naar beneden voor alle foto's.

Bij Muiden is het grootste aquaduct van Europa gebouwd. Twaalf rijstroken van de gecombineerde A1/A6 lopen onder de Vecht door. Het verkeer hoeft niet meer te wachten op de brug die opengaat voor zeiljachten.

Brug over Amsterdam-Rijnkanaal: de nieuwe brug met negen rijstroken verbindt de A1 met de A9. De brug is zo’n 354 meter lang en is zo gebouwd dat het scheepvaartverkeer ongehinderd kon doorgaan. De bouwer heeft veel Talbrücken in Duitsland gebouwd en had dus ruime ervaring met dit soort overbruggingen.

Het verkeer zag bij knooppunt Muiderberg de enorme spoorbrug stukje bij beetje groeien. Tot ze klaar was in het voorjaar van 2016 en in één weekend centimeter voor centimeter op haar plaats boven de A1 werd geschoven. Nooit eerder werd een brug van deze omvang over land getransporteerd.

De A6 bij Almere is onze eerste energie-neutrale snelweg. Zonnepanelen langs de weg leveren de elektriciteit voor de matrixborden en de LED-verlichting. Een project waarmee de Europese prijs voor duurzaam aanbesteden is gewonnen.

De Gaasperdammertunnel in de A9 tussen Holendrecht en Diemen. Met drie kilometer de langste landtunnel van Nederland. Op het dak van de tunnel is een park aangelegd met fiets- en wandelpaden. Binnenkort worden meer dan 1800 bomen geplant en wordt de naam van het park onthuld. Het is één van de projecten die ervoor zorgen dat gescheiden stadsdelen weer één geheel worden.

Eerder is dit gebeurd in Badhoevedorp, waar de A9 niet meer dóór maar langs het dorp loopt. En op dit moment gebeurt het bij de A9 tussen knooppunten Badhoevedorp en Holendrecht, het sluitstuk van SAA.
De snelweg wordt verbreed. En het stuk door Amstelveen over een lengte van 1,6 km wordt verdiept aangelegd. Drie overkappingen zorgen ervoor dat Amstelveen meer één geheel wordt.

Voor de bewoners is SAA ingrijpend. Sommige mensen wonen jarenlang langs een bouwput. Hoe worden bewoners betrokken?

Omgevingsmanager Lammert Postma: “Dat is heel verschillend. We haken aan bij al bestaande organisaties van omwonenden. Maar soms gaan we ook deur aan deur om te horen wat mensen ervaren en vinden van het project. En in Amsterdam-Zuidoost zijn we bijvoorbeeld ook te gast geweest in een radioprogramma voor de Caribische gemeenschap.

Waar het om gaat is dat je zichtbaar en aanspreekbaar bent en niet de onbereikbare overheid achter de bouwhekken. Mensen ervaren soms enorme overlast. Het helpt als je uitlegt wat er gebeurt en dat je laat zien wat je doet om die overlast te beperken en ze daarover laat meedenken.”

Postma: “We kijken de laatste jaren ook of we al van meerwaarde voor de buurt kunnen zijn tijdens de uitvoering. Dat noemen we Buurbouw. Denk aan het ophogen van een terrein met grond die we over hebben, struiken laten ophalen of een keer een les verzorgen op een school. Kleinschalige initiatieven waarmee we iets positiefs tegenover de vaak jarenlange overlast zetten.”

Wat is de kunst van goed omgevingsmanagement? “We hebben een uitdrukking ‘Anna’: alles nagaan, niets aannemen. Goed luisteren naar mensen. We hebben weleens een net aangelegd fietspad weer moeten verwijderen omdat daar veel protest op kwam. Terwijl wij ervan uitgingen dat mensen dit geweldig zouden vinden.”