Een hogere instroom dan verwacht bij Asiel

De IND handelde afgelopen jaar bijna 20.000 eerste asielaanvragen en ruim 16.500 nareisaanvragen af. En daar kwamen ook nog een paar duizend herbeoordelingen asielvergunningen bij. Er werden 1.300 aanvragen afgehandeld voor asielzoekers waarvan de asielaanvraag eerder was afgewezen, de herhaalde aanvragen. De IND handelde daarnaast 2.000 asielaanvragen af van asielzoekers die, vanwege de reisbeperkingen tijdens de coronacrisis, niet binnen de gestelde termijnen op grond van de Dublinverordening konden worden overgedragen aan een andere EU-lidstaat waar zij eerder asiel hadden kunnen aanvragen of dat hebben gedaan.

Hier vind je het totaaloverzicht van onze jaarcijfers 2021.

Geconcentreerde instroom door corona

“Een pittig jaar voor Asiel en Bescherming”, zegt waarnemend directeur Asiel en Bescherming Joël Schoneveld. “We waren druk bezig om achterstanden weg te werken. Ondanks alle beperkingen die de coronacrisis met zich meebracht.” De coronacrisis maakte dat de instroom van nieuwe asielzoekers in de eerste helft van het jaar relatief laag was. “Maar tegen de zomer, toen alle reisbeperkingen in de wereld werden opgeheven, steeg de instroom razendsnel”, zegt Schoneveld. “Er kwamen veel meer mensen dan verwacht. Ruim 75% van de instroom vond plaats in de tweede helft van het jaar. Heel geconcentreerd dus.”

Achterstanden inhalen zonder adempauze

Doordat het is gelukt om alle oude voorraden af te handelen, kregen meer mensen een verblijfsvergunning. Zij konden vervolgens nareis van familieleden aanvragen, waardoor ook die instroom steeg. Vanwege de hoge instroom van asielzoekers en nareizigers is het al geruime tijd druk in het aanmeldcentrum in Ter Apel. In 2021 meldden zich wekelijks gemiddeld 200 nareizigers in Ter Apel. Om de druk op Ter Apel te verminderen, is in december 2021 een pilot gestart om de aanmelding van nareizende gezinslezen van statushouders van Ter Apel naar de IND-locatie in Zevenaar te verplaatsen. Een groot deel van hen kan, na registratie en verificatie van de identiteit, meteen doorreizen naar familie in Nederland. De crisis in Afghanistan speelde ook een grote rol. Schoneveld: “Opeens waren daar 2.500 extra Afghanen die we moesten behandelen. Met dezelfde capaciteit aan medewerkers. Soms zelfs minder, vanwege corona en alle beperkingen van dien.”

Weinig doorstroom in de keten

De moeizame doorstroom in de keten was een complicerende factor voor Asiel en Bescherming. Schoneveld: “Er waren simpelweg te weinig opvangplekken. Veel mensen bleven daardoor in de tijdelijke opvang zitten, waardoor ons proces in de knel raakte.” Wat volgens Schoneveld ook niet hielp, was het feit dat ketenpartners zoals ambassades niet op volle sterkte werkten. “Ook daar waren achterstanden door corona, zieken, et cetera.” Ondanks al deze problematiek, lukte het toch om veel meer aanvragen af te handelen dan voorspeld. “Maar daar hebben we meer dan eens onze processen voor moeten aanpassen.”

Innovatief werken

Volgens Schoneveld was het ‘slim en creatief werken’ dat de doorslag gaf in 2021. “We waren al een tijd bezig met schriftelijk horen, maar afgelopen periode kwam telehoren daarbij. Dat bood uitkomst als aanvragers of medewerkers niet naar kantoor mochten komen. We hebben ook meer ingezet op een doelgroepgerichte benadering. Daarbij werken we aan kortere procedures door dossiers van dezelfde nationaliteiten te clusteren. We hebben ook eerste stappen gezet richting een bedrijfsbureau dat zaken voor ons kan voorbereiden. Alle innovatieve plannen en ideeën zetten we in 2022 met frisse moed door.”