innovatie

'Met inspirerende partners werken we aan een innovatieve oplossing waarmee we echt een verschil kunnen maken'

‘Een inspirerend netwerk van partners, die met elkaar willen samenwerken vanuit een intrinsieke motivatie’

“Innovatie helpt JenV om een grotere maatschappelijke waarde te creëren. Onze maatschappelijke opgaven zijn te complex om ze enkel op de oude, vertrouwde manier te blijven aanvliegen. Als wij leren anders te kijken naar vraagstukken, bereid zijn om daarmee te experimenteren en ook andere – wellicht minder voor de hand liggende – partijen te betrekken bij de opgaven waar wij voor staan, kunnen we komen tot creatieve oplossingen, met een grotere impact; in elk geval een andere dan de gebruikelijke oplossing.

Wat wij vanuit ‘De JenV Startup Hub’ van het Innovatieteam concreet doen, is bij partners uit het JenV-domein vraagstukken ophalen, waarbij behoefte is aan een andere oplossing. Wij proberen die vraag dan zodanig te formuleren dat startups worden uitgedaagd, om op zo’n challenge in te schrijven. Vervolgens gaat een partner van ons, The Next Web, dat over een groot netwerk van startups beschikt, heel scherp kijken: welke startups zouden nou een geschikte kandidaat zijn voor juist dat vraagstuk? Uiteindelijk leidt dat tot de selectie van een startup, met wie we in zee gaan. Een traject, dat moet leiden tot een nieuwe oplossing voor die maatschappelijke opgave. Een oplossing die verfrissend is, die ons iets leert en die maatschappelijk ook echt impact heeft. Als daar dan een prototype van is ontwikkeld, gaan we dat beproeven in de praktijk. Pakt die proef – kleinschalig, regionaal – goed uit, dan gaan we kijken: hoe schalen we op, wie kan het  ‘definitieve’ product  aanschaffen en hoe maken we het breder beschikbaar voor het JenV-domein?"

"Een mooi voorbeeld is de challenge ‘groepsdruk’, die momenteel loopt. Risk Factory kwam bij ons met het idee om een tool te laten ontwikkelen om jonge kinderen weerbaarder te maken op internet tegen vormen van sexting, grooming of zelfs afpersing via seksueel getinte foto’s. Een essentieel maatschappelijk vraagstuk, dat veel impact heeft op slachtoffers. Er wordt veel over nagedacht en geschreven, maar tot nu toe hebben we er nog geen effectief antwoord op. De innovatie die nu door de geselecteerde startup WarpVR wordt ontwikkeld sluit heel goed aan bij de belevingswereld van kinderen. Met behulp van gaming-theorieën en Virtual Reality-technologie ontwikkelen we iets wat hen helpt om weerbaarder te worden tegen dit soort fenomenen. Het is een relatief lage investering, maar als je kijkt hoeveel potentiële slachtoffers je straks kunt bereiken met deze tool, dan denk ik dat de maatschappelijke waarde enorm is.

Het mooie aan de ‘startup’ manier van werken is dat je een heel inspirerend netwerk van partners bij elkaar brengt, die met elkaar willen samenwerken vanuit een intrinsieke motivatie. Niet omdat het moet, maar omdat we het zelf willen.  Samen werken aan een product dat echt een effectieve bijdrage levert aan de oplossing van een concrete maatschappelijke opgave. Vanuit de JenV Startup Hub doen we op dit moment zo’n zes á zeven challenges per jaar. JenV-partijen die iets willen, weten ons al steeds beter te vinden, maar ik heb het idee dat we nog veel meer zouden kunnen betekenen voor JenV en de uitvoerende diensten.

Startups hebben hun waarde ruimschoots bewezen. Het zijn slimme, creatieve, inspirerende partners om mee samen te werken. Als je maar de goede vraag stelt en de juiste startup aan dat vraagstuk koppelen – waar we inmiddels doorgaans prima in slagen – leidt dat in de meeste gevallen tot mooie producten of nieuwe werkwijzen, met een grote maatschappelijke impact. Het mooie is dat partijen elkaar veel gunnen. Vertrouwen, de opgave centraal stellen en van daaruit, zonder alles tot in detail contractueel vast te leggen, slim samenwerken. Trial and error en learning by doing: dat zijn de kernaspecten van de Startup Way of Working. Het zou mooi zijn, als we er in slagen om de ‘startup’ manier van werken als een regulier proces te incorporeren in onze organisatie. Zodra dat goed loopt, hebben wij ons doel bereikt.”

Peter Elias

strategisch adviseur/startup officer bij het Innovatieteam van JenV

‘Als kinderen een dreigende situatie zelf beleven in een veilige setting, wordt de kennis dieper in hun brein opgeslagen’

“Risk Factory is een interactief educatiecentrum, dat onderdeel is van de Veiligheidsregio Twente. Wij leren kinderen van groep 8 van de basisschool om te gaan met onveilige situaties, door ze die situaties zelf te laten beleven – op een realistische, maar uiteraard veilige manier. Wij waren pionier op dit gebied, al snel gevolgd door Limburg-Noord. De komende jaren komen er waarschijnlijk nog vijf van die ‘satellieten’ bij, zodat straks meerdere veiligheidsregio’s gebruik kunnen maken van de faciliteiten die dit concept biedt. Elke Risk Factory kan z’n eigen draai aan het aanbod geven, op basis van de regionale behoefte, maar de basis is overal gelijk: belevende educatie op het gebied van veiligheid en gezondheid.

Eigenlijk zijn we bij toeval met het Innovatieteam in aanraking gekomen. Het Aanjaagteam Aanpak Ondermijning, waarmee we over een ander thema contact hadden, zei: jullie moeten eens met elkaar praten. Binnen de Risk Factory bestaat een scenario waarbij kinderen weerbaarder worden gemaakt voor groepsdruk. Gezien de huidige tijdsgeest moest dit scenario worden doorontwikkeld, om kinderen weerbaar te maken tegen online groepsdruk, gericht op sexting. Een mooi voorbeeld van een vraagstuk dat de laatste jaren sterk in opkomst is. Dat landelijk spelende vraagstuk willen we vertalen naar een concrete, regionale aanpak. Het innovatieteam heeft een challenge uitgeschreven en daar is Warp VR als meest geschikte startup uit naar voren gekomen."

"In deze challenge werken we niet alleen intensief samen met Warp en JenV, maar ook met een aantal regionale partners, zoals de politie en de GGD, en met de Risk Factory Limburg-Noord. Het is mooi om te zien hoe zich rond deze opgave een netwerk heeft gevormd. Samen kijken we hoe we het beste kunnen aansluiten bij de doelgroep van twaalfjarigen en hoe we die vraagstelling het beste kunnen vertalen naar een concrete Virtual Reality-tool, waarmee we die kinderen het probleem van online groepsdruk zo realistisch mogelijk kunnen laten beleven. Wetenschappelijk onderzoek wijst uit dat dát namelijk een heel goede, wetenschappelijk onderbouwde manier is om je preventie in te richten. Als kinderen een dreigende situatie zelf beleven in een veilige setting, pakken ze de lessen die je zo wilt overbrengen veel beter op. Die kennis wordt dieper opgeslagen in hun brein en is ook makkelijker reproduceerbaar op het moment dat ze ‘m echt nodig hebben. Dat zorgt ervoor dat ze die lessen ook veel makkelijker kunnen toepassen, als ze een keer écht in zo’n situatie terecht komen. En dat is natuurlijk precies wat je wilt: dát is die concrete maatschappelijke impact die je wil bereiken.

Als die VR-tool er straks is, komt die uiteraard niet alleen beschikbaar voor de Risk Factory van de Veiligheidsregio Twente, maar ook voor die van Limburg-Noord, die net zo goed aan de ontwikkeling ervan heeft meegewerkt. En als er straks een landelijk dekkend netwerk is van Risk Factories, die voor meerdere veiligheidsregio’s werken, is de tool overal beschikbaar en kunnen we het probleem van online groepsdwang effectief landelijk aanpakken. Het is een mooi voorbeeld van hoe je een vraagstuk dat landelijk speelt op regionaal niveau concreet bij de kop pakt en in samenwerking met tal van partijen tot een oplossing komt, die je vervolgens landelijk kunt toepassen. Het Innovatieteam van JenV vervult een belangrijke aanjagende functie. Dit smaakt duidelijk naar meer. Het lijkt ons heel inspirerend om in de toekomst ook andere vraagstukken op het terrein van JenV – maar ook van andere ministeries, bijvoorbeeld OCW, waarmee wij als Veiligheidsregio ook veel te maken hebben – op deze manier aan te vliegen.”

Stefan Mués

coördinator Risk Factory Twente

‘Heel direct en realistisch de consequenties ervaren van je beslissing’

“Onze startup is gespecialiseerd in Virtual Reality-trainingen. VR is een fantastisch middel om iemand een beleving te geven. Ik heb een achtergrond in het toepassen van gamingtechnieken voor leerdoelen en verandering. Wat wij hier in feite maken zijn minigames. Als je in een game zit, kun je daar heel lang intensief mee bezig zijn. Je gaat er helemaal in op. Je kunt een lange spanningsboog opbouwen en heel erg gedreven zijn om te komen tot een goede oplossing. Gamingtechnieken sluiten bovendien perfect aan bij de belevingswereld van de doelgroep waar we het bij deze specifieke innovatie over hebben: leerlingen van groep 8 van de bassischool.

Het onderwerp dat hier aan de orde is, online groepsdruk, leent zich goed voor verwerking in zo’n minigame met behulp van VR-technologie. Je kunt de doelgroep heel realistisch ‘verplaatsen’ in een situatie waarin ze daadwerkelijk voor dat dilemma worden gesteld. Dat is dan ook wat we nu aan het doen zijn. In co-creatie met alle betrokken partijen – JenV, Risk Factory, politie, GGD - hebben we gezamenlijk een interactief scenario over online groepsdruk geschreven. Dat gaan we binnenkort verfilmen met 360 graden-camera’s en uiteindelijk omzetten naar die VR-beleving. Een basisschoolleerling die straks bij de Risk Factory een VR-bril opzet, zit dan echt midden in dat verhaal en krijgt te maken met situaties waarin hij of zij zelf keuzes moet maken. Wat gebeurt er nou als jij een bericht, of een foto doorstuurt, die je eigenlijk niet zou moeten doorsturen? Op het eerste gezicht lijkt dat misschien niet zo’n ingrijpende keuze. Je doet wat je in zo’n geval ‘altijd’ doet. Maar deze game geeft je heel directe feedback: je ervaart vrijwel meteen wat jouw beslissing doet met de andere spelers in het verhaal. Voor de verfilming van dit verhaal hebben we kind-acteurs uitgekozen, die heel realistisch die emoties kunnen uitbeelden. Die goed kunnen aangeven hoe je je voelt als, bijvoorbeeld, een aantal klasgenootjes over een compromitterende foto van jou beschikken – en wat dat allemaal met je doet. Zo realistisch, dat dat behoorlijk ‘binnenkomt’ bij de speler van die game."

"Dat is de interactieve beleving die aan die leerlingen worden geven: dat ze heel direct en realistisch de consequenties ervaren van hun beslissingen. Als docent kun je ze dat vertellen, je kunt ze erover laten lezen, je kunt het ze uitleggen, maar op het moment dat ze het zelf beleven, zelf in die situatie zitten en zelf die keuze moeten maken en direct merken welke enorme gevolgen dat kan hebben, treedt er pas echt verschil op. En natuurlijk ga je het daarna nog met elkaar bespreken in de klas. Dat is prima. Maar het kunnen onthouden van kennis over een langere termijn is vele malen groter op het moment dat je iets leert met een VR-ervaring, dan wanneer je het alleen maar klassikaal leert, of via e-learning. Belevingsleren is uiterst krachtig en waardevol. Onderzoek wijst dat ook uit.

Dit is een fantastisch mooi, innovatief project, waarbij we heel gericht nieuwe middelen inzetten om bij deze doelgroep echt het verschil te kunnen maken. Met een technologie die zij zelf ook goed kennen. Ook met andere organisaties in het JenV-domein, zoals DJI, de politie en de brandweer, hebben we al intensief samengewerkt aan realistische VR-trainingen. Belangrijk is dat je telkens heel scherp kijkt: hoe kun je de specifieke doelgroep het beste bereiken om je boodschap krachtig over te brengen en om daadwerkelijk het gewenste maatschappelijke effect te bewerkstelligen? Daarmee is zo’n intensieve samenwerking op zichzelf eigenlijk ook al innovatief te noemen.”

Thijs de Vries

CEO & co-founder van de startup Warp VR

Samen werken wij aan… innovatie

In het bedrijfsleven, bijvoorbeeld, weet men daar alles van. Om de concurrentie vóór te blijven, of er op z’n minst gelijke tred mee te blijven houden, moet je je voortdurend aanpassen. Dat betekent: openstaan voor nieuwe werkwijzen en nieuwe technologieën – en daar op een slimme, gerichte en gestructureerde manier gebruik van maken. Dat alles om je bedrijf efficiënter te laten werken, kwalitatief betere producten te maken en de klant sneller en beter te kunnen bedienen. Doe je dat niet, dan prijs je jezelf vroeg of laat uit de markt.

Innovatie is van levensbelang

Een vergelijkbare ontwikkeling zien we bij de overheid. Ook daar is er steeds meer het besef dat innovatie van levensbelang is. De samenleving, de wereld waarvoor wij werken, verandert voortdurend en in steeds hoger tempo. Dit dwingt ook de overheid – en dus ook JenV – tot snel ontwikkelen, snel schakelen en snel en zorgvuldig toepassen. Dat de overheid deze missie serieus neemt, bleek recent in de Rijksbrede innovatieconferentie INNOvember: een maand lang een virtuele deep dive in de wereld van innovatie.

Innovatie wordt soms gedreven door technologie. Technologieën kunnen het leven voor velen aangenamer, makkelijker, leuker maken. Maar er zit ook een keerzijde aan: technologie brengt ook nieuwe dreigingen, risico’s en ‘nieuwe delicten’ met zich mee. Dit dwingt JenV ook anders te kijken en anders (samen) te werken. Ook daarbij kan innovatie ons helpen.

Verder zijn er allerlei veranderingen, vernieuwingen in de maatschappij waar JenV bij wil en moet aansluiten. Denk aan allerlei vormen van sociale innovatie en burgerparticipatie. Buurtpreventie, Burgernet en Amber Alert zijn daar inmiddels al bijna ‘klassieke’ voorbeelden van.

In het kader van innovatie zien we bovendien groeiende aandacht voor de noodzaak en kansen van samenwerking met kennisinstellingen en het (innovatieve) bedrijfsleven. De samenwerking met startups is daar een mooi voorbeeld van. Deze vorm van co-working stimuleert de JenV-professionals om door een andere bril – soms zelfs letterlijk, zoals uit de casus blijkt – te kijken naar vraagstukken waar we als JenV als geheel voor staan. Dat helpt ons om creatieve, slimme, nieuwe, eigentijdse oplossingen te vinden en om ons werk sneller, beter, efficiënter en effectiever te kunnen doen. Met concrete maatschappelijke impact.