Tandje meer tegen ondermijning

Gerlant: “De ondermijnende problematiek is natuurlijk mega. Laat ik vooropstellen dat we er met één project niet zijn. Dit is een gevecht van de lange adem. En van zien waar je echt het verschil kan maken.”

Stijn: “Om het concreet te maken: stel, je groeit op in een gezin waarin je niet vanzelfsprekend alle kansen en mogelijkheden aangereikt krijgt. Maar je ziet wel enkele ‘vrienden’ van je in een te dikke auto voorbijrijden. Je hoeft alleen maar even dat ene pakketje van A naar B te brengen. En daar verdien je dan opeens veel geld mee. Verleidelijk, niet? Dan moet er ergens een stemmetje in je hoofd zijn die je andere mogelijkheden vertelt. Bijvoorbeeld omdat je die mogelijkheden op school hebt geleerd, of omdat er een trainer was die in de buurt op sportveldjes trainingen geeft en jou en-passant ook wat grenzen meegaf. Weerbaarheid, is dat. Kansen bieden.  Als je alleen straf krijgt, repressie dus, is dat niet voldoende om criminele verleiding te weerstaan. Je moet ook voor jezelf positieve kansen zien. ”

Oprollen, afpakken, voorkomen

Gerlant: “In acht gemeenten geven we een boost aan hun preventieve en wijkgerichte aanpak van ondermijnende criminaliteit. Dit doen we samen met de ministeries van BZK, OCW, VWS, SZW, de VNG en het Aanjaagteam Ondermijning. De doelgroep van onze aanpak is de jeugd. Jonge mensen die we willen afhouden van het starten van een criminele carrière of waarvan we willen voorkomen dat ze erin afglijden. De preventieve aanpak is onderdeel van het brede offensief tegen ondermijning, dat bestaat uit de onderdelen Oprollen, Afpakken en Voorkomen. Het valt uiteraard onder ‘voorkomen’. Ons zwaartepunt zit op de drugscriminaliteit. Daar valt ogenschijnlijk gemakkelijk veel geld te verdienen en dat heeft een bepaalde aantrekkingskracht voor sommige jongeren. ”

Stijn: “Die acht gemeenten zijn Rotterdam, Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Zaanstad, Eindhoven, Arnhem en Tilburg. De ministers Grapperhaus en Dekker leggen coronaproof-werkbezoeken af aan deze gemeentes. Ze bekijken projecten die ondermijnende criminaliteit voorkomen.”

Vinger aan de pols

Gerlant: “Tot eind 2021 is er geld beschikbaar gesteld om de aanpak in de acht gemeenten extra te steunen. We zorgen er ook voor dat de gemeenten met elkaar in contact komen over hun projecten en dat zij en wij van elkaar leren. We blijven vinger aan de pols houden bij de uitvoering en blijven ook in gesprek met elkaar. Zodat die extra boost een maximaal en langdurig effect heeft om de lange adem vol te kunnen houden. Wat dat betreft hopen we natuurlijk dat we het project met nieuwe middelen straks weer voort kunnen zetten.”

Learning community

Stijn: “Het zou fantastisch zijn als het niet alleen maar bij deze acht gemeentes blijft natuurlijk. Andere gemeentes kunnen hier ook van leren. We starten een lerend collectief, een learning community. We gaan bekijken welke projecten het meest succesvol zijn en vooral waarom. Dan kun je een aantoonbaar succesvol project ook ergens anders beginnen.”

Gerlant: “Dit soort projecten werkt alleen als er een wisselwerking is. Het is niet zo dat wij het hier vanuit ‘Den Haag’ aan het dicteren zijn, zoals wel eens wordt gedacht. Die wisselwerking hebben we bijvoorbeeld ook met het project Citystewards uit Rotterdam.”

Verleidelijk perspectief bij de Citystewards

Jettie: “Mijn vader is de grondlegger van deze organisatie. Na zijn politie-carrière wilde hij iets doen voor de jongeren op Zuid, waar naar zijn gevoel niemand naar omkeek. Vol trots heb ik het stokje van hem overgenomen en nog steeds geeft dit werk mij en mijn collega’s veel voldoening. Je kunt namelijk echt een verschil maken in iemands leven. Vorige week nog. Een jongere uit een van mijn eerste groepen die ik begeleidde. Ik herkende hem op straat en hij mij. Hij liep op me af en zei: ‘Je hebt echt mijn leven veranderd. Nadat ik bij jullie ben geweest, heb ik geen dag meer nutteloos op de bank gezeten.’ Hij kwam bij ons binnen als uithaler van drugs bij de Rotterdamse haven. Zoals zoveel jongeren hier een drugsproblematiek hebben.

Maar ze komen hier, omdat ze dat zelf willen. Omdat ze iets willen veranderen. We begeleiden ze op hun tempo. Ze kunnen bij ons een certificaat halen, maar wel als ze ook meedoen aan het programma voor hun persoonlijke en sociale ontwikkeling. Daar leren ze ook zaken als werknemersvaardigheden. En we bouwen aan vertrouwen en positiviteit. Problemen hebben ze al genoeg. Wij vragen ons af wat ze nog meer in zich hebben. En als je door al de ellende niet meer weet wie je bent, dan gaan we daar eerst naar op zoek.

Het is belangrijk dat jongeren niet weer afglijden, dat ze weerbaarder worden tegen criminele verleiding. Daarom is het extra zetje van het project preventieve aanpak zo goed. We hebben ondermijning natuurlijk al als vanzelfsprekend ‘in ons pakket’ zitten, maar nu gaan we het extra aandacht geven. We leggen – samen met de gemeente en de politie – de laatste hand aan een praktisch, wijkgericht plan waarmee we nog meer mensenlevens positief kunnen veranderen.”