In 2015 en 2016 arriveerden grote groepen vluchtelingen en migranten in Griekenland, waaronder veel alleenstaande minderjarige vreemdelingen (amv’s). Velen van hen hadden onvoldoende toegang tot zorg, juridische ondersteuning en adequate opvang. Dit is een uitdaging voor de Griekse regering. Daarom startte JenV in 2020 een driejarig project om de Griekse overheid te ondersteunen bij het creëren van aanvullende opvang en het versterken van het voogdijsysteem voor deze groep. Daarvoor is drie à vier miljoen euro opzij gezet. De Nederlandse NGO Movement on the Ground en de Griekse NGO The HOME Project zetten samen met steun van de Nederlandse overheid drie huizen in Athene op. *
Vassilis Michailidis: "We voelen ons vertrouwd"
Vassilis Michailidis is de Chief of Staff bij The HOME Project. Hij is verantwoordelijk voor de dagelijkse coördinatie, communicatie en samenwerking met partners zoals Movement on the Ground.
“We runnen drie huizen met steun van de Nederlandse overheid. We bieden op een heel pragmatische manier bescherming en werken met onze eigen mensen. Onderwijs en gezondheidszorg bieden, dat is wat we doen. Movement on the Ground hielp ons bij het regelen van ondersteuning door de Nederlandse overheid en met het opzetten van de huizen in Athene. Ze regelden de gebouwen, contracten, renovaties en onderhoud.
We hebben in het dagelijks reilen en zeilen geen rechtstreeks contact met het ministerie. Maar wel bijvoorbeeld toen de Nederlandse staatssecretaris van Justitie en Veiligheid op bezoek kwam. We zijn vrij om ons werk te doen op de manier die ons het beste lijkt. Movement on the Ground treedt op als intermediair, en geeft rapportages door over de voortgang.
We ontmoetten Movement on the Ground in de kampen op de eilanden. We ontdekten dat we missies delen. Movement on the Ground had achtergrondinformatie over kinderen, bijvoorbeeld over familierelaties, en iemands fysieke gesteldheid. Movement on the Ground is een fijne partner, ze geven ons ideeën zoals kunsttherapie en brengen ons in contact met andere initiatieven.
We zijn blij met de opzet. Vanaf het begin was het duidelijk dat we onze methode, waarvan we weten dat die werkt, ongehinderd kunnen implementeren. Movement on the Ground zei: jullie zijn de experts, we willen dat je vrij bent te doen wat je moet doen. We voelen ons vertrouwd. Ze zijn sparring partner, maar laten ons vrij.”
Martijn van Ommen: "We delen visies"
Martijn van Ommen vertrok vijf jaar geleden naar Lesbos om voor Movement on the Ground een off grid solar system op te zetten. Getroffen door de omstandigheden is hij gebleven. In Griekenland kwam hij in contact met The HOME Project. Movement on the Ground en The HOME Project deelden visies. Zo ontstond de samenwerking aan het project in Athene.
“We zorgen voor facilitaire ondersteuning, het implementeren van extra onderwijsprogramma’s zoals Skills Build van IBM, en een sportprogramma in samenwerking met de Barcelona Foundation. We hebben dagelijks contact met de staf van de huizen om het reilen en zeilen in de huizen te monitoren.
Onze naam staat voor aanpakken – niet kletsen maar schrobben. We sluiten goed aan op The HOME Project: actief met de kinderen bezig, educatie, activiteiten buiten de huizen, bijvoorbeeld naar het strand, dierentuin, picknick in het park. Ik heb veel shelters (opvanghuizen) bezocht. Er is een groot verschil hoe The HOME Project en Movement on the Ground het aanpakken. Je krijgt het gevoel alsof je in een grote familie terecht komt. Ik noemt het geen shelters, ik noem het huizen.
We zijn regelmatig in de huizen. Als we dingen zien die we graag anders zien, dan spreken we daarover. Maar The HOME Project heeft het voortouw. Het bieden van een vertrouwde plek, veiligheid, juridische sociale en mentale ondersteuning vinden we beiden heel belangrijk. Waar de kinderen later ook terecht komen, we proberen hen een aantal life tools bij te brengen.
We hebben dagelijks informeel overleg met The HOME Project. Ik weet wat er speelt. We krijgen een maandrapportage die we aanvullen met onze bevindingen. Die aangevulde rapportage delen met we met JenV. Direct contact gaat via een collega in Amsterdam, ik sta meer met de voeten in de klei. We zijn eindverantwoordelijk en we rapporteren.
Natuurlijk zie ik de kritische artikelen; die zetten je aan het denken. Sta ik er nog achter, doen we het goed, niet goed? Maar ik probeer mij een beetje afzijdig te houden. Mijn prioriteit is: de kinderen. Wat mensen ook denken en vinden. Als je oog in oog staat met een tienjarig ventje, geen kleren, geen slaapplek, geen slaapzak, midden in een bos tussen zesduizend alleenstaande mannen, dan denk je: weet je wat, we gaan even een veilig plekje voor je zoeken. Dan kan je tegen mij roepen wat je wilt maar dan ga ik helpen en een oplossing zoeken. Wat die ook is. Politiek misschien niet de beste maar je wilt een kind gewoon in veiligheid brengen.”
Yuri Schutte: "We kunnen snel schakelen"
Yuri Schutte, Coördinerend adviseur van het Bureau Internationale Migratie (BIM; een onderdeel van het Directoraat-Generaal Migratie), begeleidt het samenwerkingsverband.
“We zijn dit samenwerkingsverband gestart, omdat we Griekenland willen steunen in het creëren van een veilige omgeving om de kinderen op te vangen. Er was een politieke wens dat er een Nederlandse en Griekse NGO samenwerken. Mede om die reden is er voor deze vorm gekozen. Er zijn twee delen in het samenwerkingsverband: het creëren en onderhouden van opvangplekken en versterking van het voogdijsysteem. Daar vroegen onze Griekse collega’s nadrukkelijk om.
We leren van de opgedane ervaringen van Movement on the Ground en The HOME Project. Heel concreet: wat wel en niet werkt, hoe zaken lopen, waar gaten vallen. Dat gebruiken we voor het versterken van het voogdijsysteem in Griekenland. Nederland is uniek, want we hebben een aparte organisatie, Nidos, die voor de voogdij van amv’s verantwoordelijk is. De Grieken vinden dat interessant en willen leren hoe zij hun systeem kunnen aanpassen. Nidos ondersteunt hen. Kernpunt is dat we Griekenland steunen in het creëren van een structurele veilige omgeving om de kinderen op te vangen en te beschermen. Dit vergt natuurlijk wel enige tijd, maar wij kunnen nu heel concrete voorstellen doen voor structurele verbeteringen.
Movement on the Ground en The HOME Project krijgen alle vrijheid bij het opzetten en runnen van de drie huizen én de begeleiding van de bewoners. In de voorbereiding hebben wij duidelijke kaders neergezet. De samenwerking verloopt vanuit een pragmatische instelling. We kunnen snel schakelen.
Het fijne aan onze samenwerking is dat we op een gevoelig (politiek) onderwerp kunnen samenwerken zonder dat we het op alle punten met elkaar eens hoeven te zijn. Dat je kijkt: voor welke opdracht staan we en kunnen we die samen aan? Over het gehele Nederlandse beleid zijn we het misschien niet onderling eens. Maar het mooie aan deze samenwerking is dat je niet focust op verschillen in inzicht maar juist op die terreinen waar je elkaar vindt. We respecteren elkaar daarin.
Het is bijzonder hoe Movement on the Ground en The HOME project nota bene tijdens de lock down in Athene in staat bleken om in enkele maanden tijd drie opvanghuizen op te zetten. Wat ik ook waardeer in de samenwerking met Movement on the Ground is de ‘niet-kletsen-maar-schrobben’ en ‘moet-kunnen’ mentaliteit. Ze zijn heel pragmatisch. Ze gaan ervoor. Ze houden hun doel scherp en verliezen hun idealen niet uit het oog. Dat zie ik ook, weliswaar op een afstand, terug bij The HOME Project.”
