Grote steden in Europa, en daarbuiten, geven steeds meer prioriteit aan groen. Stenen eruit, bomen en struiken erin. Van den Berk Boomkwekerijen uit het Brabantse Sint-Oedenrode is een van de grootste leveranciers van plantmateriaal en profiteert van die groene golf. De bomen uit Sint-Oedenrode zijn terug te vinden in tal van Europese steden.
Van den Berk kweekt bomen op drie locaties: in Brabant, Engeland en Duitsland. Met totaal 475 hectare, 1.600 boomsoorten/cultivars en ruim honderd medewerkers is het bedrijf een van de grootste boomkwekerijen in Europa. Zo’n 70% van de opgekweekte bomen gaat de grens over.
Familiebedrijf
De afnemers zijn overheden, projectontwikkelaars, exploitanten van themaparken en golfbanen, groenaannemers en hoveniers. In het ruim tachtigjarige familiebedrijf staat inmiddels de derde generatie aan het roer. Johan van den Berk is een van hen. Hij is kleinzoon van de grondlegger, medeaandeelhouder, hoofd marketing en verantwoordelijk voor de verkoop in Scandinavië.
Klimaatverandering
De zaken gaan goed, zegt Van den Berk. “Decennialang was groen de sluitpost bij stadsontwikkeling. Bouwen, bouwen, bouwen was het parool. Door de klimaatverandering en meer recent de coronapandemie is de aandacht gaan verschuiven. Meer groen leidt tot minder hittestress, meer biodiversiteit en tot leefbare steden. Dat begint iedereen zich te beseffen.”
Onderhoud en beheer
Er is nog een andere verandering gaande, signaleert Van den Berk. “Vroeger was het simpel: gat graven, jonge boom erin. Nu wordt vaker bodemonderzoek gedaan, nagedacht over aanplant van de juiste boomsoorten op de betreffende locatie en geld en energie gestoken in onderhoud en beheer. De klimaatverandering dwingt dat ook wel af. Wij hebben specialisten in dienst om onze afnemers hierover te adviseren.”
Lees verder onder foto's
Verticaal bos
De Trudo Toren in Eindhoven, het eerste Vertical Forest in Nederland, is een van de projecten waar Van den Berk trots op is. Het gaat om een woontoren van 19 etages, 70 meter hoog, ontworpen door de Italiaanse architect Stefano Boeri. Aan de gevels hangt bij ieder appartement een enorme plantenbak met daarin bomen (totaal 125 stuks), struiken en vaste planten. “Voor ons was dit een innovatief en uitdagend project. Zo’n groene woontoren vraagt om afgewogen keuzes. Welke bomen zijn geschikt voor de zon- en schaduwzijde? Voor welke bladkleur en -vorm kies je? Welke maatregelen neem je om de groeiplaats zo optimaal mogelijk te maken?”
Bewateringssysteem
Het eindresultaat is geslaagd, vindt hij. “Daar is iedereen het over eens, de bewoners op de eerste plaats. Maar wij zijn pas tevreden als dat enthousiasme blijvend is. Beheer en onderhoud zijn daarvoor cruciaal. Daarvoor is bijvoorbeeld geïnvesteerd in een automatisch gestuurd bewateringssysteem en is een plan gemaakt voor het onderhoud. Dat laatste gebeurt door een hovenier die vanaf de buitenkant de snoeiwerkzaamheden uitvoert.”
Lees verder onder foto's
East Village in Londen
Een van de grootste projecten van Van den Berk in het buitenland is de aanplant van het atletendorp East Village tijdens de Olympische Spelen in Londen in 2012. Het masterplan voor het dorp voorzag in een gevarieerde bouw en groene infrastructuur. Een groene inrichting van de buitenruimte stond centraal. Van den Berk won de Europese aanbesteding en leverde 2.400 bomen (45 soorten), van hoogstam tot meerstammig, van medium tot zeer grote maten.
Hippe groene wijk
Anno 2022, ruim tien jaar na de bouw en de aanplant, is East Village een gewilde en hippe wijk. “De ruime en groene inrichting is daarvoor doorslaggevend. Onze bomen zijn fantastisch gegroeid. Dat is het effect van onze strategische aanpak, het juiste grondwerk en de nazorg. Ik vind dit project een van onze paradepaardjes.”
Lees verder onder foto
Groene oase in Kopenhagen
Een geslaagd stadsproject van meer recente datum waar het bedrijf plantmateriaal leverde, is de vergroening van de wijk St Kjeldsplads in Kopenhagen. Van den Berk: “Dat was een totaal versteende woonwijk met weinig groen. Het gebied is mede door onze bomen getransformeerd naar een groene oase met een groene stervormige structuur. Dat zijn we best trots op.”
Klimaatverandering
De klimaatverandering leidt in Europese steden regelmatig tot extreem hoge temperaturen. Om die reden investeren lokale overheden in aanplant van bomen. “Dat is goed voor onze afzet”, geeft Van den Berk toe. “De alarmklokken zijn afgegaan, het bewustzijn dat bomen een positieve invloed hebben op het microklimaat in de stad is enorm toegenomen. De vraag naar ons plantmateriaal neemt daardoor toe, maar ik maak me toch zorgen. Klimaatverandering gaat gepaard met langdurige droogte, extreme temperaturen en nieuwe plagen van insecten. Het is de vraag of boomkwekerijen het tempo van de klimaatverandering met nieuw aangepast plantgoed kunnen bijbenen.”
Miljoenen bomen
In Nederland bestaan plannen voor de aanplant van miljoenen bomen. Dat klinkt goed, zegt Van den Berk, maar hij plaatst wel een kanttekening. “De nadruk ligt op het aantal, kwaliteit lijkt ondergeschikt. Boompjes van een potlood dik zijn gevoelig voor verdroging en vandalisme. Mijn boodschap aan de overheid is: kies voor grotere maten.”
