Het nieuwe PGB Portaal moet ervoor zorgen dat de administratielasten van budgethouders een stuk kleiner worden. Maar bij de ontwikkeling van dat systeem komt heel wat kijken, want het is een complexe taak om alle partijen die bij het pgb betrokken zijn aan te sluiten op één systeem. En een fiasco zoals zich dat in 2015 voltrok bij de invoering van het trekkingsrecht moet koste wat kost worden voorkomen. Toen bleek dat de verschillende partijen niet klaar waren voor deze taak, met grote uitbetalingsproblemen tot gevolg. Hoe staat het met de ontwikkeling van het PGB Portaal? We vroegen het Bianca Rouwenhorst, sinds 2017 programmadirecteur pgb bij het ministerie van VWS.
Het PGB Portaal (ook wel PGB2.0) vervangt het huidige pgb-systeem (PGB1.0). In het nieuwe systeem kunnen budgethouders, zorgverleners, zorgkantoren, gemeenten en de SVB gezamenlijk werken om de uitvoering van het pgb zo goed mogelijk te laten verlopen. Volgens Bianca betekent dat een grote verandering ten opzichte van het huidige systeem: ‘In het huidige systeem staat eigenlijk de uitvoering door de SVB centraal. Zij kunnen in PGB1.0 werken, maar zorgverleners niet en budgethouders maar voor een deel. Veel administratie gebeurt in het huidige systeem daarom op papier. Dat is inefficiënt en foutgevoelig. Bij de ontwikkeling van het nieuwe systeem stellen we de behoeftes van de budgethouder en de zorgverlener centraler. Zij hebben in dit systeem – net als de zorgkantoren, gemeenten en de SVB – een eigen omgeving om in te werken. Dit moet de administratieve lasten van budgethouders en zorgverleners verlagen, zodat zij zich kunnen focussen op dat wat echt belangrijk is: het krijgen en geven van goede zorg.’
Zorgvuldigheid voor snelheid
Maar het verminderen van de administratieve rompslomp is niet het enige doel van het nieuwe systeem, vervolgt Bianca: ‘Het nieuwe portaal moet waar mogelijk ook voor standaardisatie en uniformiteit zorgen. Dat is door de complexiteit van het pgb, dat binnen vier verschillende wetten bestaat, soms ver te zoeken. Ook moet het de rechtmatigheid verhogen, want digitaal controleert het systeem bij iedere stap die budgethouders en zorgverleners doorlopen of alles correct is ingevuld. En uiteindelijk moet deze efficiëntieslag er ook voor zorgen dat de uitvoeringskosten van het pgb omlaag gaan.’
Het biedt dus eigenlijk alleen maar voordelen. Vooral de tijdswinst bij het uitbetalen van declaraties en het controleren van zorgovereenkomsten is een welkome aanpassing. Maar de nieuwe werkwijze vraagt wel wat van de betrokken partijen, voegt Bianca toe. ‘De SVB, zorgkantoren en gemeenten moeten in dit nieuwe systeem op een andere manier werken, wat natuurlijk even wennen is. We doen alles daarom stap voor stap. Zorgvuldigheid gaat voor snelheid.’
Wat betekent dit in de praktijk voor budgethouders?
Lies van de Loo, budgethouder: ‘Heerlijk! Geen last meer van vergeten vinkjes en geen last meer van steeds maar weer bellen om dat weer op te lossen.’
Uitdagingen
Dat is ook meteen een grote uitdaging, zegt Bianca, om de balans tussen zorgvuldigheid en snelheid te bewaren: ‘Je wilt altijd sneller dan in de praktijk mogelijk is. Dus zijn we dagelijks bezig om de juiste balans tussen tempo maken en zorgvuldigheid te vinden.’ Dat er zoveel verschillende partijen, met elk hun eigen systemen en behoeftes bij het pgb betrokken zijn, vormt een andere uitdaging. ‘Dat is soms lastig’, geeft Bianca toe, ‘maar ik ben heel blij om te zien dat alle partijen hun best doen om het PGB Portaal te laten slagen. Ze zien allemaal het belang ervan in.’
Inmiddels heeft de helft van alle zorgkantoren toegang tot het PGB Portaal. Dat zijn bijna 23.000 budgethouders en 50.000 zorgverleners. Daarnaast maakt één gemeente (de gemeente Westland) gebruik van het systeem. Volgens planning sluiten in het voorjaar van 2022 weer vier zorgkantoren en zes gemeenten aan. Medio 2022 moeten alle zorgkantoren zijn aangesloten. En uiteindelijk ook alle 352 gemeenten. Een derde in het najaar van 2022, de rest in 2023.
Digitaliseringsgraad
Alle budgethouders maken de komende tijd dus de overstap naar het PGB Portaal, maar voor sommigen onder hen is dat nog wel een grote stap. Zeker als ze niet (zo) digitaal vaardig zijn. ‘We willen een zo hoog mogelijke digitaliseringsgraad vanwege alle voordelen die het digitaal werken met zich meebrengt’, zegt Bianca. ‘Dus we monitoren daar goed op. Nu zien we bijvoorbeeld dat de digitaliseringsgraad van declaraties hoog is, maar dat die van zorgovereenkomsten een stuk lager ligt. De overgang naar dit digitale proces blijkt complex. We gaan daarom kijken hoe we dat eenvoudiger kunnen maken en hoe we mensen hierbij kunnen ondersteunen.’
Hoge waardering en veel voldoening
Toen ze begon als programmadirecteur pgb omarmde Bianca dit dossier en ze heeft het al die tijd vastgehouden. Op de vraag of ze nog ja zou zeggen als ze vandaag zou worden gevraagd om deze programmadirectie te leiden, is haar antwoord: ‘Ja! Ik hou van de complexiteit van dit onderwerp, waar zowel beleid, uitvoering als politiek bij elkaar komen. Natuurlijk had ik graag gezien dat we wat minder hick-ups hadden en dat het allemaal wat sneller was gegaan, maar ik ben nog steeds van mening dat we de wereld van budgethouders en zorgverleners aan het vereenvoudigen zijn. En als je dan de hoge waarderingscijfers van budgethouders en zorgverleners ziet, en hoort hoe lovend ze over het nieuwe portaal praten, dan voel ik ook wel veel voldoening en motivatie om door te gaan. Als je ziet waar we vandaan komen, dan ben ik heel trots op de prestatie die we met de hele keten neerzetten.’
