‘Discriminatie, het ís er gewoon’

Minder kans op donormatch

“Bij een stamceltransplantatie is de matching van een patiënt met de juiste donor ontzettend belangrijk”, vertelt Paul Ormel, senior beleidsmedewerker lichaamsmaterialen bij GMT (directie Geneesmiddelen en Medische Technologie). “Zodat er geen afstotingsreactie ontstaat. Die matching is gebaseerd op het genetische profiel, het DNA dus, en daarin speelt afkomst een belangrijke rol.” Specifieke groepen hebben minder kans op een goede match. Want zij zijn niet alleen minder vertegenwoordigd in de samenleving, maar óók in het donorregister. “Iemand met bijvoorbeeld een Afrikaanse afkomst heeft minder dan de helft kans op een donormatch dan iemand met een noordwestelijk Europese afkomst.” Ook de vertegenwoordiging van man en vrouw is niet gelijk in het donorregister. “Normaal gesproken wil je geen onderscheid maken tussen mensen”, vervolgt Sabine Donk, directieadviseur en namens GMT lid van de VWS-brede werkgroep Discriminatie & gelijke kansen. “Maar in het geval van donormatching is een specifieke aanpak juist wél op zijn plaats.”

Extra potje

Met andere woorden: gerichte campagnes zijn hard nodig! Sabine: “Kleinere kansen voor specifieke groepen willen we natuurlijk niet. De instellingen die het lichaamsmateriaal verzamelen, signaleren dit probleem ook. Ze hebben in het verleden al kortdurende campagnes opgezet.” Maar dat is niet genoeg. Omdat de instellingen voor lichaamsmateriaal een beperkt budget hebben, stelt GMT een extra potje beschikbaar. “Zodat ze meer middelen hebben om dit goed en effectief aan te pakken”, zegt Paul. “Met aandacht voor hoe je specifieke groepen het beste kunt benaderen, en voor specifieke voorlichtingsmaterialen. Ook voor een structurele herhaling van de boodschap. Want we weten van de algemene donorcampagne dat dat het beste werkt.”

Elkaars uniciteit waarderen

Ook beleidsmedewerkers Luuk Schroen en Dounia Latrache zitten in de brede VWS-werkgroep, maar dan namens de directie Jeugd. Ze schreven een plan met twee sporen. “We zijn druk bezig om bewustzijn te creëren binnen onze directie”, vertelt Luuk. “Want als je je niet bewust bent van discriminatie, hoe kun je er dan iets aan doen? Waarbij we ons overigens niet meer gaan afvragen óf discriminatie voorkomt. Dat is een gepasseerd station. Het ís er gewoon.” Dounia en Luuk maakten een rondje langs alle teams en richtten een ambassadeursclubje op. “Dat komt regelmatig bij elkaar om signalen te delen en activiteiten te bedenken.” En op de directiedag van twee maanden geleden organiseerden ze ‘inclusiviteitsessies’. “Dat ging over jezelf openstellen naar elkaar als collega’s en elkaars uniciteit waarderen. Want iedereen is anders, maar op de werkvloer zijn we allemaal gelijk. Ondanks de onderlinge verschillen in persoonlijkheid, achtergrond of interesses. Zo moeten we ook naar de samenleving kijken.”

Veelomvattend

Daarnaast, en dat is spoor twee, onderneemt Jeugd allerlei beleidsinhoudelijke activiteiten, richting haar partners en richting de samenleving. Luuk: “Het Verwey-Jonker Instituut doet nu bijvoorbeeld onderzoek naar de mentale gezondheid van biculturele jongeren. Verder vinden kennisuitwisseling en projecten plaats met het kenniscentrum Kleurrijk Gezin en Jeugd. Dat houdt zich bezig met goede zorg voor jongeren met een multiculturele achtergrond. Alleen al het feit dat dit kenniscentrum bestaat, betekent dat het beter kan. Daar moeten wij dus aandacht aan besteden.” Op de kinderconferentie voor leerlingen uit groep 7 en 8, begin december, was het thema discriminatie één van de gespreksonderwerpen. In de nationale kinderrechtendialoog van komend voorjaar is het non-discriminatiebeginsel een vast thema. En ook kinderen met een zorgvraag moeten gelijke kansen in het onderwijs krijgen. Zo kan Luuk nog wel even doorgaan. “Het is veelomvattend, maar ontzettend interessant. En voor iemand met de 7 vinkjes, zoals ik, een enorme verrijking. Mijn achtergrond maakt dat ik sommige dingen gewoon niet weet. Ik stel me er graag voor open.”