Leren hoort bij de kerntaak van de overheid

Olav Welling, directeur landelijk bureau bij Raad voor de Rechtspraak Ten tijde van dit interview was Olav Welling nog directeur Ambtenaar en Organisatie bij Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK)

“ Het is belangrijk om de samenwerking tussen academies te versterken.”

De leercurve verbeteren

Olav vertelt waarom leren en ontwikkelen belangrijk is voor de overheid en hoe zijn directie daaraan bijdraagt. "Als je je werk goed wilt doen als overheid, dan zijn je mensen het belangrijkste kapitaal. Je deskundigheid moet op orde zijn om in de maatschappij te kunnen meepraten over onderwerpen en om daarin de goede beslissingen te kunnen nemen. Een ander aspect is dat je als ambtenaar gericht mee ontwikkelt met de wereld om je heen. Niet alleen moet je kunnen wer-ken met moderne tools. Ook moet je weten hoe je binnen ketens of netwerken in de samenleving zaken voor elkaar kunt krijgen. Daarin zit ook een element van leren en ontwik-kelen. Bovendien is het relevant dat een organisatie leert en daarvoor de ruimte krijgt. Het is een beetje jammer als we dezelfde fouten elke keer opnieuw maken. Juist door van elkaar te leren verbetert die leercurve natuurlijk.

Als beleidsdirectie Ambtenaar en Organisatie (A&O) hebben wij de rol van hoofd P&O van het Rijk. Om te zorgen dat onze HR-functie een bepaald kennisniveau heeft namen wij het initiatief tot de Rijkscampus. Dit is een platform van Leer- en Ontwikkel (L&O)-professionals en L&O-centra om het samenwerken en het leren van elkaar te bevorderen. Hiermee kan optimaal gebruik gemaakt worden van de kennis en ervaring die binnen de Rijksoverheid aanwezig is. De beschikbare kennis binnen de rijksoverheid en de praktijk is voor het leertraject van trainees bijvoorbeeld essentieel. Ook stelden we als BZK, samen met betrokken rijksambtenaren en experts, een visie op, op leren en ontwikkelen bij het Rijk. Deze visie draagt bij aan het verder professionaliseren van L&O bij het Rijk. Het maakt onder andere het doel van leren en ontwikkelen als instrument duidelijk. Zo kan het goed worden ingezet bij de inzetbaarheid van medewerkers, de veranderingen in de omgeving en wat de Rijksoverheid in het verlengde daarvan nodig heeft.

Het openbaar bestuur helpen leren

De directie A&O heeft veel kennis over arbeid en organisatie. Olav: "Jaarlijks publiceren we Trends en Cijfers over het personeel in overheids- en onderwijssectoren op onze website www.kennisopenbaarbestuur.nl. Daar heeft de directie nu ook een congres aan verbonden voor beleidsmakers en onderzoekers op dit terrein met thema’s als leren op de werkplek, het creëren van publieke waarde en de wendbaarheid van overheidsorganisaties. Ook hebben we leerstoelen bij het Centrum voor Arbeidsverhoudingen Overheidspersoneel(CAOP). We zoeken bewust naar verschillende manieren om kennis te ontwikkelen en te verspreiden om het openbaar bestuur te helpen leren. Denk aan een artikel over de rol van de regeringscommissarissen.

Vanuit het idee dat het wel eens wat vaker voor zou kunnen komen. Een ander voorbeeld is ons recente verhaal van succes- en faalfactoren van akkoorden. Bij het regeerakkoord bleek toen veel opgenomen over het sluiten van akkoorden.

“Het is zoeken naar het juiste momentum en zorgen dat je dingen op de plank hebt liggen.”

Op de digitale tentoonstelling ‘50 jaar verbetering Rijksdienst’ (zie kennisopenbaarbestuur.nl) keren sommige vraagstukken steeds terug. Dat zijn kennelijk hardnekkige vraagstukken die wij misschien nooit zullen oplossen. Dit sluit direct aan op een ander belangrijk punt: het borgen van kennis. In de publicatie "10 x Kennis benutten" staan verschillende manieren centraal die het Rijk gebruikt om kennis binnen de organisatie te benutten en te borgen.

Blijf nieuwsgierig

Reflectie noodzakelijk

Ik zie dat we met de combinatie van de wettelijke taken die we hebben en onze kennis, steeds meer gevraagd worden om te adviseren over organisatievraagstukken. Wat heel belangrijk is: mensen met elkaar in contact brengen die wat van elkaar kunnen leren, ook al werken zij niet binnen hetzelfde domein. Vanuit de directie A&O proberen wij hier rijksbreed een bijdrage aan te leveren door netwerken op te bouwen of uit te bouwen. Om te kunnen leren, moet je kunnen reflecteren. Reflectie kun je niet doen in hectiek en ook niet in je eentje. Wij vinden het belangrijk die reflectie te organiseren."

De gouden tip van Olav is:

Wees nieuwsgierig, wees nieuwsgierig, wees nieuwsgierig. De vraag die iedereen zich zou moeten stellen. Ben ik nieuwsgierig genoeg?