De Defensiesector in tijden van de coronacrisis

Kunt u uzelf en de NIDV introduceren?

Na een carrière van bijna 40 jaar bij Defensie, waarvan de laatste acht als afdelingshoofd inkoop projecten, werk ik sinds 2014 bij de NIDV. De stichting is uniek binnen Nederland, onder andere vanwege de samenwerking tussen de krijgsmacht, kennisinstellingen, bedrijven en verscheidene ministeries. Ruim twee derde van de omzet (€ 5 miljard) binnen de sector komt voort uit export. Het controlebeleid voor de export van strategische goederen en diensten van het ministerie van Buitenlandse Zaken heeft daarmee een grote invloed op de sector.

Wat is de impact van de coronacrisis op de NIDV en de bedrijven?

De meeste bedrijven uit mijn achterban leveren zowel aan de civiele als aan de defensiemarkt. Dat is door onder meer de defensiebezuinigingen van de afgelopen jaren noodzaak geworden. Als gevolg van de coronacrisis is de vraag naar producten op de civiele markt grotendeels uitgevallen. Dit geldt voor bijvoorbeeld de lucht- en scheepvaart en de automobielindustrie. Juist de defensiemarkt kan de economie helpen een doorstart te maken. Dat kan worden versterkt als ook de vraag uit het buitenland blijft komen, want zoals eerder benoemd is onze sector grotendeels afhankelijk van export. Blijven produceren is wel een uitdaging: in het huidige klimaat is het moeilijker om de grondstoffen te importeren die nodig zijn om onze producten te maken.

Daarnaast betekenen de huidige reisrestricties dat het moeilijker is om met buitenlandse klanten in contact te komen en zo bijvoorbeeld te onderhandelen. Natuurlijk kunnen bedrijven en kennisinstellingen via video conferencing het contact met toeleveranciers en afnemers enigszins onderhouden, maar contracten kunnen niet op deze manier worden afgesloten. De netwerkfunctie van de stichting blijft in dat opzicht cruciaal om vertrouwen tussen klant en bedrijf te creëren. Vooralsnog hebben we onze jaarlijkse matchmaking evenementen tussen OEM’s (Original Equipment Manufacturer)en mkb-bedrijven uitgesteld tot het najaar. Ook onze internationale evenementen en handelsmissies gaan op dit moment niet door. Dat gaat een tijdje goed, maar voor complexe producten en diensten zijn vaak maanden aan onderhandelingen en technische afstemming nodig, moeten er locaties worden bezocht, testen uitgevoerd en certificeringen nodig. Dat kan niet allemaal online, maar we doen dat wel zoveel als kan.

Om bedrijven verder te assisteren hebben Defensie en de NIDV een zogenoemd coronaloket geopend. Nederlandse bedrijven uit de defensie- en veiligheidsindustrie kunnen hier terecht als ze door de coronacrisis bij Defensieprojecten tegen uitdagingen aanlopen. De NIDV fungeert als eerste aanspreekpunt bij het loket, ook voor bedrijven die niet bij de stichting zijn aangesloten.

Welke maatregelen neemt de sector om de gevolgen van de crisis te beperken?

De meest voor de hand liggende oplossing is om de defensie- en veiligheidsector een directe impuls te geven. Dit kan bijvoorbeeld door onze opdrachtgevers – zoals het ministerie van Defensie – te vragen om opdrachten en onderhoud naar voren te halen. Maar ook door nieuwe projecten te initiëren. Op dit moment inventariseren wij met CEO’s binnen de NIDV en de staatssecretaris van Defensie welke projecten lopen en welke projecten opgestart kunnen worden. Ook leveringsschema’s en / of betalingen naar voren halen helpt mijn achterban bij de afnemende liquiditeitspositie.

Daarnaast proberen wij onze bijdrage te leveren aan het vinden van oplossingen voor de uitdagingen waar de coronacrisis ons voor stelt. Zo onderzoeken wij binnen een speciaal opgerichte taskforce hoe de krijgsmacht – ondanks alle uitdagingen – zo goed mogelijk operationeel kan blijven in coronatijd. Zo wordt er bijvoorbeeld nagegaan hoe gepantserde personeelsvoertuigen, vliegtuigen en schepen ingezet kunnen worden in de nieuwe ‘anderhalve-metersamenleving’. Uiteraard is het lastig om de benodigde afstand te bewaren in kleinere voertuigen, dus daar moeten oplossingen voor worden gevonden.

Op EU-niveau zijn wij verbonden aan de AeroSpace and Defence Industries Association of Europe (ASD). Deze organisatie vertegenwoordigt defensie- en luchtvaartbedrijven binnen de EU. Binnen deze koepel wordt er gekeken hoe de sector in verschillende EU-lidstaten omgaat met de crisis en waar bedrijven behoefte aan hebben. De bevindingen die daaruit voort zijn gekomen zijn gecommuniceerd naar Eurocommissaris Breton.

Duidelijk is dat de overheid en het bedrijfsleven de handen ineen moeten slaan om uit deze crisis te komen. Dit geldt zowel voor de defensie-industrie als voor de Nederlandse industrie in z’n algemeenheid.

Levert de sector ook een bijdrage aan het bestrijden van de coronacrisis?

Bedrijven binnen de defensie- en veiligheidssector zijn al sinds het begin van de crisis in Nederland betrokken geweest bij de bestrijding van het virus. De NIDV heeft via Defensie het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport binnen korte tijd benaderd om deze te informeren dat bedrijven binnen onze sector bijvoorbeeld mondkapjes, beademingsapparatuur, medisch detectiemateriaal en noodhospitalen konden leveren. Op deze manier draagt ook deze sector zijn steentje bij aan de strijd tegen COVID-19.

Dit toont opnieuw de diversiteit van de Nederlands defensie-industrie. Nederland produceert en levert met name componenten voor hightech, ondersteunende systemen. Sommige van deze systemen kunnen een rol spelen bij de inzet van wapens, maar kennen ook veel andere toepassingen (dit wordt ook onderschreven in een eerder artikel van de Veiligheidsdiplomaat).