Om marktpartijen al in een vroeg stadium bij onze projecten te betrekken, houden we in het programma Opwek Energie op Rijksvastgoed (OER) meestal een marktconsultatie. Francois Bonajo begeleidde deze consultaties vanuit het Rijksvastgoedbedrijf voor zowel het pilotproject Kreekraksluizen, als IJsseloog. Beide projecten gaan over zon op water, beide locaties hadden grote uitdagingen. Toch is de uitkomst van de markconsultaties niet hetzelfde. Vooral voor Kreekraksluizen bleek de markt interesse te hebben, voor IJsseloog bleken er meer uitdagingen te zijn. "De verschillende uitkomsten zijn precies de reden waarom het belangrijk is om een marktconsultatie te doen.”
Door marktpartijen vroeg in het proces te betrekken, kunnen ze zich vast voorbereiden op de locatie en hun aanpak daarop aanpassen. “Ook kunnen we hobbels voor de markt wegnemen en de risico's van een project verkleinen”, vertelt Bonajo. Samen met Sander Hoogewoning van Rijkswaterstaat werkte hij aan de marktconsultatie voor Kreekraksluizen. “Ons doel was tweeledig”, vertelt Hoogewoning. “We wilden toetsen of marktpartijen met onze voorwaarden uit de voeten kunnen en of het project financieel haalbaar is.”
Meer resultaat dan gedacht
Ze nodigden de marktpartijen uit op de locatie en beantwoordden, en stelden vragen. “De vragen van de markt gingen dieper dan verwacht”, vertelt Bonajo. “Partijen waren bijvoorbeeld heel scherp op de definitie van lichtdoorlatendheid van zonnepanelen. Daar hebben ze tijdens de consultatie hun randvoorwaarden voor gegeven. Wij kunnen daardoor het project beter in de markt zetten, wat de haalbaarheid vergroot.” “Daarnaast hebben we concrete antwoorden op onze vragen gekregen”, vertelt Hoogewoning. “We vroegen ons bijvoorbeeld af of het verankeringssysteem voor de zonnepanelen wel goed kan meebewegen met het water. Dat blijkt technisch prima te kunnen.”
Er werd ook over de bevisbaarheid van het water gesproken. Kan dat nog wel als er zonnepanelen liggen? “De marktpartijen gaven aan dat ze niet allemaal apart met vissers willen praten, maar dat het veel beter is als de overheid dat doet. Wij waren al met vissers in gesprek, maar kunnen met de input van de markt veel concreter worden”, vertelt Bonajo. “Ik vind dat we een hele mooie lijst hebben van punten die we nog moeten uitzoeken om deze locatie te optimaliseren en in de markt te zetten. Deze consultatie heeft echt resultaat opgeleverd, meer dan vooraf gedacht”.
Zonnepanelen in een dynamische omgeving?
De consultatie van IJsseloog had een heel andere uitkomst. Ook al gaan beide projecten over zon op water, de locaties zijn totaal verschillend. “Kreekrak is een bufferbekken met een vaste situatie. IJsseloog is en blijft voorlopig een actief baggerdepot met een drijvend sproeiponton (slurf) dat wordt verplaatst over het depot om baggerspecie gelijkmatig te verdelen. Juist deze dynamische omgeving zorgt dat het voor de exploitant technisch lastig is om zonnepanelen te plaatsen, terwijl deze behoefte heeft aan een stabiele omgeving met zo min mogelijk onzekerheden”, vertelt Bonajo.
“Het is belangrijk om de markt te betrekken en niet alleen af te gaan op onze eigen inschatting”
De marktconsultatie bevestigde de twijfels die zowel Rijkswaterstaat als het Rijksvastgoedbedrijf al hadden. Toch was de consultatie niet voor niets. “Kreekrak leek vooraf ook niet haalbaar, maar door het te toetsen, bleek de markt positief. Als wij nu goed aan de gang gaan met hun wensen, hebben we straks toch een kansrijk project. Het is daarom belangrijk om de markt te betrekken en niet alleen af te gaan op onze eigen inschatting”, vindt Hoogewoning. Bonajo is het daarmee eens: “We weten nu welke risico’s de markt ziet voor een zonneproject op een baggerdepot. De ontwikkeling is een stuk complexer dan bij Kreekraksluizen. De toekomst voor een project op IJsseloog is nog niet zeker, maar we zijn wel weer een stap verder in het proces.”
Betrek de markt
Volgens Hoogewoning is het interessant om te onderzoeken hoe vroeg marktpartijen in een project betrokken kunnen worden. “Wanneer is hun input het meest waardevol? Misschien moeten we standaard met marktpartijen langs locaties, nog zonder details, om de eerste vragen en ideeën al boven water te krijgen.” Vroeg of niet, Bonajo raadt ieder project aan om een marktconsultatie te organiseren. “Als je het niet doet mis je waardevolle informatie die je project in een stroomversnelling kan brengen.”
