Taskforce brengt gevolgen oorlog Oekraïne in kaart

“Toen de Russische troepen zich verzamelden voor de grens met Oekraïne zijn we begonnen om de eventuele consequenties te inventariseren. Geen idee wat we konden verwachten, maar het gaat erom dat je op alles bent voorbereid”. Brigit Gijsbers, plaatsvervangend directeur-generaal Luchtvaart en Maritieme Zaken is coördinator van de TOR.

“De taskforce is een klein vast team van vier mensen, met daaromheen een schil van contactpersonen van alle betrokken directies binnen IenW, andere ministeries en brancheorganisaties zoals TLN en EVOfenedex. Afhankelijk van de onderwerpen kunnen we dankzij dit grote netwerk snel schakelen. Dat is ook nodig want de consequenties zijn heel breed voor het terrein van IenW.”

Klein team

Zo werd direct na het uitbreken van de oorlog het luchtruim afgesloten voor Russisch luchtverkeer. Ook werden de superjachten van rijke Russische oligarchen in beslag genomen. En via de EU is er een enorm pakket met sancties ingesteld. Inmiddels is in februari het tiende pakket ingegaan en ligt vrijwel alle handel van en naar Rusland stil.

Gijsbers: “Deze laatste sanctie hield een boycot in van alle Russische olieproducten, denk aan diesel. Dat raakt de transportsector fors, want 30% van de verhandelde diesel in Nederland komt uit Rusland. Met alle betrokken stakeholders hebben we ons hierop voorbereid. Wat zijn de gevolgen voor het wegtransport, de binnen- en zeevaart? Wat zijn de gevolgen voor de haven van Rotterdam, de grootste bunkerhaven van Europa? Wat zijn alternatieve olielanden? Hoe kunnen we voorraden aanleggen? Hoe handhaven we de sancties?”

Tot nu toe vallen de consequenties mee. “Ik fiets iedere dag langs een benzinestation en kijk dan even snel naar de prijs van diesel. Die is lager dan een paar maanden geleden (stand 16 maart red.). Het valt tot nu toe mee omdat er enorme voorraden zijn aangelegd. Maar dat is natuurlijk niet oneindig. Daarom kan het de komende maanden wel spannender worden. Zijn er voldoende alternatieve bronnen om olieproducten te leveren?”   

Autoloze zondag

Volgens Gijsbers kunnen er twee effecten optreden: prijsverhogingen en schaarste. “Bij schaarste moet je verdelen. De scenario’s daarvoor hebben we inmiddels wel klaarliggen. Zo moeten de vitale sectoren wel door kunnen draaien, denk aan bevoorrading van supermarkten, ziekenhuizen, de veiligheid van het land. Ook hebben we allerlei besparingsmogelijkheden op een rij gezet.” De autoloze zondag? “Die staat er nog niet op, maar er ligt een heel breed pakket klaar.”

Noordzee

Naast de sancties buigt de TOR zich ook over de beveiliging van de infrastructuur op de Noordzee. IenW heeft een coördinerende rol voor de Noordzee. “Er liggen daar duizenden kilometers aan kabels en leidingen voor gas, olie, internet. Samen met EZK zijn we volop bezig om risico-analyses te maken, en te bepalen wat de overheid doet aan beveiliging en wat de rol van de eigenaren is. Denk aan de eigenaren van windmolenparken, olieplatforms en pijpleidingen. Ook de veiligheidsdiensten zijn hierbij betrokken en de andere landen die ook duizenden kilometers leidingen en kabels in de Noordzee hebben liggen.”

Over de maatregelen kan ze om begrijpelijke redenen niets zeggen. Wel heeft de scheepvaart een rol gekregen. “De Noordzee is een van de drukste scheepvaartroutes. Dus we hebben wel al die schepen gevraagd of ze hun ogen goed open willen houden. Bij de Kustwacht hebben we daarvoor een meldpunt ingesteld.” Zijn er al meldingen binnengekomen? “Ook daar kan ik niets over zeggen. Maar we leven in een bizarre wereld.”