Tekst Reitze de Graaf
Foto Eurostartrein op station Rotterdam Centraal. ANP / Hollandse Hoogte / Peter Hilz
De trein is in Europa met een opmars bezig. Een aantal EU-lidstaten breidt het netwerk aan snelle treinen uit. En er komen meer en meer internationale (nacht)treinverbindingen tussen de grotere steden in Europa. De trein ontwikkelt zich daarmee tot een comfortabel en duurzaam alternatief voor kortere vluchten.
Spanje bijvoorbeeld is bezig alle belangrijke steden in het land te verbinden met hogesnelheidslijnen. Iets dat Frankrijk al eerder realiseerde. Nieuwe initiatieven worden ontwikkeld, zoals een nachttrein van Amsterdam naar Barcelona. In Scandinavië rijden er onder meer snelle treinen tussen Kopenhagen, Stockholm en Oslo.
Grensoverschrijdende samenwerking tussen spoorvervoerders en spoorinfrastructuurbeheerders en Europese standaardisatie zijn van belang om dit nog verder te ontwikkelen. Monique van Wortel werkt bij de directie OV en Spoor. Zij beaamt dat de trein meer en meer een goed alternatief is voor korte vluchten binnen de EU. “Maar het is nu nog heel lastig om een internationale reis te boeken. Als reiziger moet je zelf alle websites van alle bedrijven afzoeken en zelf alle alternatieven naast elkaar leggen. Zelf de reis uitstippelen en kijken hoe het op elkaar aansluit. Dat is heel gecompliceerd. Je hebt ook te maken met taalproblemen, want niet iedereen spreekt bijvoorbeeld Frans… En als je niet weet dat er een bepaalde route wordt gereden, ga je er ook niet naar op zoek.”
Wat de reiziger wilt, is één plek met alternatieven en waar je makkelijk je reis kunt boeken. De Europese Commissie pakt nu de handschoen op. Er is Europese wetgeving in de maak die de basis moet leggen voor het bouwen van apps. Hiermee kan een consument eenvoudig zijn reis van A naar B uitstippelen en boeken. Deze wet heet de Multimodal digital mobility services, of MDMS.
Bon Bakermans werkt bij de directie Wegen en Verkeersveiligheid. Bon heeft eerder met dit bijltje gehakt in het programma Mobility as a Service (MaaS), dat vorig jaar werd afgerond. Binnen dat programma zijn in samenwerking met zeven regio’s en marktpartijen MaaS-applicaties ontwikkeld waarmee reizigers een reis kunnen plannen, boeken en betalen bij verschillende vervoerders. Uiteindelijk leverde dat zelfs apps op waarmee de reiziger internationaal van deur tot deur een reis kan regelen. Je rijdt bijvoorbeeld met de auto naar een via de app gereserveerde parkeergarage, pakt daar de tram, en neemt het laatste stukje van de reis een deelscooter die je via de app kunt meenemen.
Bon: “Wat je nodig hebt om dat te realiseren, is dat alle deelnemende partijen hun data delen. En dat ze die data aanbieden op dezelfde technische manier; dus eenzelfde interface gebruiken. Want alleen dan kun je die data op elkaar laten aansluiten in bijvoorbeeld een gezamenlijke app. Binnen het MaaS programma hebben we dit probleem opgelost met een gestandaardiseerde interface, de TOMP-API. Die manier van data uitwisselen wordt inmiddels in binnen- en buitenland veelvuldig gebruikt.”
Meer partijen
Wat je daarbij niet wilt, is dat één partij de markt gaat overheersen. Monique: “Zoals in de hotelwereld is gebeurd. Daar is Booking zó groot dat je als hotel haast gedwongen bent om je daarbij aan te sluiten. Dat moet dan met de interface van Booking, dus dan kun je je data al niet meer makkelijk laten aansluiten op een andere aanbieder. En je moet er ook mee akkoord gaan dat je de kamers via Booking aanbiedt met een korting die zij vaststellen.”
Daar zit de meerwaarde van een regeling door de overheid. “Je wilt als overheid een level playing field creëren’, zegt Bon. En dat is wat de MDMS wil bereiken op Europees niveau. Alle aangesloten partijen moeten hun data beschikbaar stellen, en op dezelfde manier. Vervolgens kunnen marktpartijen daarmee apps ontwikkelen voor de reiziger. Als er één platform komt, is dat mooi. Maar er moet altijd de mogelijkheid zijn om met die data meerdere platforms te ontwikkelen om dominante marktmacht te voorkomen. Daar is die standaardisatie voor nodig.”
Vertrouwen
Bij het programma MaaS kostte het best even tijd voor alle deelnemende partijen elkaar voldoende vertrouwden voordat ze bereid waren hun data te delen. Dat vertrouwen lijkt ook op Europees niveau niet vanzelf te komen. Monique: “Ik hoorde dat het wat vertraging heeft opgelopen, maar rond de zomer zou het wetsvoorstel door de Europese Commissie moeten worden gepubliceerd. Daarna starten onderhandelingen tussen het Europese Parlement, de Raad van ministers en de Europese Commissie. We hebben nog wel anderhalf jaar om erover mee te praten. Dus we zijn er mooi op tijd bij.”
