Het efficiënter maken van de voedselketen is speerpunt in veel landen. Grofweg een derde deel van de oogsten gaat wereldwijd verloren, vaak in het begin van de keten en vervolgens bij de opslag en het transport naar de markt. De Nederlandse agrofoodsector is koploper in de wereld als het gaat om logistieke oplossingen, ketenorganisatie en verwerkingstechnologie. Wereldwijd zoeken overheden en ketenpartijen naar ondersteuning op die terreinen. Die vraag wordt alleen maar groter. Dat biedt kansen voor Nederland.
Minder verlies door robuuste voedselketen
Ook een ander fenomeen is aan de orde. Steeds meer landen willen binnen de eigen grenzen agrarische grondstoffen verwerken tot producten met meer toegevoegde waarde. Dit vraagt om kennis en technologie. En soms is het ook een uitgesproken maatschappelijke kans. Is het bijvoorbeeld niet duurzamer om producten te verwerken in de regio waar de grondstoffen vandaan komen?
Verwerking
De situatie in de zuivelsector in India en Pakistan spreekt boekdelen. In India, de grootste producent van melk ter wereld, wordt een kwart van de melk verwerkt in het formele circuit van melkverwerkingsbedrijven, in Pakistan nog geen 5%. De rest gaat vaak onderhands direct van de boer naar de consument. De verwerking tot hoogwaardige en veilige producten staat nog in de kinderschoenen. Verreweg de meeste melk wordt lokaal afgezet. In melk aanwezige stoffen zoals antibiotica en aflatoxine vormen een bedreiging voor de volksgezondheid.
Deze problematiek speelt in veel meer landen en beperkt zich niet tot de zuivel. Verliezen in de keten komen bij alle producten voor, van tomaten in Egypte tot groenten in Argentinië.
Agrologistiek
Nederland is de tweede exporteur in de wereld van landbouwproducten. Een groot deel van deze export wordt in Nederland ingevoerd en gaat vervolgens samen met Nederlandse producten en met toegevoegde waarde, weer de grens over. Deze immense stroom van agrarische producten die vanuit én via Nederland de wijde wereld in gaat, is de reden dat juist hier grote voortgang is geboekt met agrologistieke innovaties.
Kennisinstellingen en bedrijven uit ons land zijn al op veel plekken in de wereld actief. Zo werkt het Nederlandse bedrijfsleven aan verbetering van de zuivelsector in landen als China en Indonesië. De keten loopt van koe tot winkelschap. In alle schakels wordt gewerkt aan kwaliteitsverbetering en meer toegevoegde waarde. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met regionale overheden en bedrijven.
Verbetering opslag
Een Nederlands staalbouwbedrijf is trekker van een demonstratieproject in Kenia om de opslag van aardappelen te verbeteren. Natuurlijke koeling in een eenvoudig opslagsysteem leidt tot minder kwaliteitsverlies en hogere prijzen voor Keniaanse boeren, omdat zij hiermee meer invloed hebben op het tijdstip van levering en dus minder afhankelijk zijn van handelaren.
Wageningen Food & Biobased Research maakt wereldwijd voor opdrachtgevers analyses van de verliezen in agrologistieke ketens, meestal samen met bedrijven uit de Nederlandse agrofoodsector. Vervolgens wordt een verbeterplan gemaakt om de belangrijkste oorzaken van de verliezen op te lossen, bijvoorbeeld door betere oogst- en sorteertechnieken, gekoelde opslag en sneller transport.
In een aantal landen en regio’s staat het thema Van veel naar beter hoog op de agenda bij de landbouwteams. Versterking van de voedselketen met minder voedselverliezen is de grote uitdaging voor de Nederlandse agrofoodsector.
Landbouwraden aan het woord
Colombiaanse landbouw werkt aan verduurzaaming
De diversiteit in klimaat, geografie en productieomstandigheden zorgt ervoor dat Colombia een breed palet aan landbouwproducten produceert, zoals koffie, fruit (bananen, avocado's) en snijbloemen voor de export.
Rusland wil eigen landbouwketens
De Russische overheid geeft topprioriteit aan de opbouw van de eigen voedselketen. Dat biedt mogelijkheden voor exporteurs van bijvoorbeeld uitgangsmateriaal, machines en kassenbouwers.
West-Afrika: feeding the cities
Het vraagstuk rondom Feeding the cities in West-Afrika staat hoog op de prioriteitenlijst van landbouwraad Bram Wits. Ook omdat hier mogelijkheden liggen voor inbreng uit Nederland.
Indonesië: focus op agrotechnologie
De focus van Indonesië ligt op innovatie en agrotechnologie, het verhogen van de arbeidsproductiviteit en het landbouwonderwijs. Indonesië ziet Nederland daarbij als strategisch partner.
Brazilië wil minder verspilling
Brazilië wil niet alleen méér produceren, maar ook duurzamer en met minder verspilling in de keten. Dat biedt kansen voor Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen, bijvoorbeeld op het gebied van de agrologistiek.
