Het areaal bedekte voedingstuinbouw wereldwijd groeit snel. Het Nederlandse tuinbouwcomplex speelt bij de groei van de sector een grote rol. Niet alleen bij de bouw en inrichting van kassen, ook bij de opleiding van de medewerkers in de nieuwe kassen. Dat zegt Jaap Bond, boegbeeld van de topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen. "Wij zijn in staat om een flinke bijdrage te leveren aan de oplossing van het wereldvoedselvraagstuk. En niet alleen via de introductie van hightech technologie. De uitdaging is juist om aan te sluiten bij de ontwikkelingen in de sector ter plekke.”

Jaap Bond
Jaap Bond

De Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen (T&U) is een van de negen topsectoren waarin bedrijfsleven en kennisinstellingen samenwerken aan de internationale concurrentiepositie van Nederland. Het leveren van een bijdrage aan de voedselzekerheid in de wereld is ook een van de speerpunten. Jaap Bond is sinds begin 2020 boegbeeld van de topsector T&U. Zelf gebruikt hij overigens liever het woord ambassadeur.

Economische pijler

De tuinbouw is een van de belangrijkste economische sectoren in Nederland, zegt Jaap Bond. “De sector staat op de derde plek qua economisch belang.” Andere landen zoeken samenwerking met ons land, trekken investeerders aan, willen kennis opdoen. “Bijvoorbeeld de Verenigde Arabische Emiraten. Onlangs opende ik samen met de minister van Voedselzekerheid van de emiraten de tuinbouwbeurs Greentech. Zij liet blijken dolgraag te willen samenwerken met Nederland en onze bedrijven. We hebben de aanwezigheid van Nederland op de GFIA, een grote landbouwbeurs in dat land in 2021, bevestigd. Wij zullen daar prominent aanwezig zijn. Dat levert ongetwijfeld een enorme impuls op voor de Nederlandse tuinbouw in het hele Midden-Oosten.”

Steeds minder inputs

De tuinbouwambassadeur roemt de innovaties in de Nederlandse tuinbouw en uitgangsmaterialensector. De productie per vierkante meter neemt nog steeds toe, terwijl daar steeds minder inputs voor nodig zijn. Per kilo product is minder water nodig, minder gewasbeschermingsmiddelen en minder meststoffen.

De emissieloze kas is technisch gezien bedrijfsklaar, er zijn panelen voor kassen ontwikkeld die zonne-energie produceren en tegelijkertijd licht doorlaten. De bedekte tuinbouw in Nederland is hoogproductief en tegelijkertijd steeds meer circulair, zegt Bond. “Onze kennis en technologie kan wereldwijd worden ingezet. Dat gebeurt trouwens al volop.”

'Rond Riyad, de hoofdstad van Saoedi-Arabië, worden enorme glastuinbouwcomplexen uit de grond gestampt, Nederlandse bedrijven zijn daar nauw bij betrokken'

Nederlandse paprika's te koop bij Japanse supermarkten
Dutch paprika's sold at Japanese supermarkets

Paprika’s naar Japan

Bond noemt een aantal voorbeelden. Japan is op dit moment een belangrijke afnemer van paprika’s uit Nederland. “Daar is niks mis mee, maar je ziet wel dat het land deze groente zelf wil gaan produceren. Dat biedt kansen voor het Nederlandse tuinbouwcomplex. Overigens kunnen wij ook veel leren van de Japanse kennis over digitalisering en robotisering van productieprocessen. Uitwisseling van kennis kan de tuinbouw in beide landen vooruithelpen.”

Kascomplexen in Midden-Oosten 

Het Midden-Oosten is volgens Bond een andere groeimarkt. De landen zijn voor een belangrijk deel afhankelijk van voedselimport, gefinancierd met de inkomsten uit olie. “De landen in de regio realiseren zich dat deze inkomensbron eindig is. Er wordt daarom veel geld uitgetrokken om zelf voedsel te produceren. Rond Riyad, de hoofdstad van Saoedi-Arabië, worden enorme glastuinbouwcomplexen uit de grond gestampt, Nederlandse bedrijven zijn daar nauw bij betrokken. Niet alleen bij de bouw, maar ook bij de training van het personeel. Dat laatste is ontzettend belangrijk. Voorkomen moet worden dat de productie stilvalt op het moment dat de kassen klaar zijn en de Nederlanders vertrokken.”

Tuinbouwproject in Nepal, mede mogelijk gemaakt door de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (Seed Money Project).
Tuinbouwproject in Nepal, mede mogelijk gemaakt door de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (Seed Money Project).

Tuinbouwproject in Nepal, mede mogelijk gemaakt door de topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen (Seed Money Project).

Megasteden

De trek van de bevolking naar steden – dat gebeurt wereldwijd - smeekt om voedselproductie in de directe omgeving. Op dit moment woont al meer dan 50% van de wereldbevolking in steden. Dat percentage neemt komende jaren toe. “Er ligt een grote opgave om de inwoners van megasteden te voeden. Bedekte voedingstuinbouw is daar een belangrijke optie, want productie van groenten in de open grond is veel kwetsbaarder en vraagt meer inputs.”

Bond maakt hierbij een kanttekening. Het gaat volgens hem niet alleen om verhoging van de voedselproductie. Voorkomen van postharvest-verliezen is minstens even belangrijk. “Of het nu gaat om India, China of Ghana, in veel gebieden komt nauwelijks de helft van de geoogste producten bij de consument terecht. Dit vraagt investeringen op het gebied van opslag en logistiek. Daar kunnen trouwens ook Nederlandse bedrijven een rol bij spelen.”

Afnemend areaal in Nederland

Het areaal glastuinbouw in Nederland neemt langzaam af. Jaap Bond maakt zich daar zorgen over. “Innovatie en kennisontwikkeling vraagt om een bepaald minimumareaal in Nederland. Daar komen we gevaarlijk dichtbij. Bovendien, je weet niet wat er allemaal in de wereld gaat gebeuren, de productie van groenten in eigen land kan nog wel eens heel hard nodig zijn.”

Zie ook

Website topsector T & U
Resultaten van de Topsector Tuinbouw & Uitgangsmaterialen
Dutch Horticulture