De krapte op de arbeidsmarkt is al een paar jaar een belangrijk thema. Niet alleen in het bedrijfsleven, maar net zo goed bij de Rijksoverheid. Voor IenW geldt dat vooral juridische, financiële en ICT-professionals soms knap lastig te vinden zijn. Janneke Ipema (coördinator recruitment), Anneke Lindhout (coördinerend beleidsmedewerker HRM) en, allebei met de focus op de werving van IT-personeel, Inge Prins (beleidsadviseur HRM) en Madeleine Heuvelman (senior IT-adviseur) staan dagelijks voor deze uitdaging.
Is het nog steeds zo erg gesteld met de krapte op de arbeidsmarkt? Ja, antwoordt Janneke meteen. ‘De hele bv Nederland is naarstig op zoek naar personeel. Ik verwacht voorlopig niet dat die vraag minder gaat worden. Wij proberen elk jaar goede prognoses op te stellen, maar moeten toch keer op keer in volle vaart dóórgaan met werven, omdat het aantal vacatures steeds de prognose overtreft. Het lukt zolang we de juiste kandidaten krijgen. We zien gelukkig nog kansen om meer nieuwe en andere doelgroepen te benaderen.’
Madeleine en Inge zijn aanjagers van een paar rijksbrede programma’s voor het binnenhalen van jong ICT-talent. ‘We hebben behoefte aan jonge professionals en daarvoor moeten we ons op nieuwe doelgroepen richten,’ zegt Madeleine, ‘en die dan wat meer begeleiden. De jonge doelgroep, studenten en trainees, zijn heel belangrijk. We hebben het over beroepsgroepen – en dat geldt vooral voor cybersecurity – waar veel in dezelfde vijver wordt gevist.’
Campusrecruitment
Er wordt op het ministerie niet gewacht tot jonge nieuwe collega's zich vanzelf melden. De campusrecruiters van Rijkswaterstaat (RWS) hebben de laatste jaren de nodige successen geboekt en hun aanpak wordt binnenkort binnen heel IenW uitgerold. Janneke: ‘Iedereen die met een relevante opleiding bezig is, moet in beeld komen bij onze campusrecruiters.’ Het ideale traject is dat jonge professionals bij IenW stage komen lopen, na hun studie een traineeship doen en uiteindelijk bij het ministerie in dienst komen.
Inge: ‘We werken binnen het rijksbrede programma I-Partnerschap op allerlei manieren samen met het hoger onderwijs: groepsopdrachten die bij ons worden uitgevoerd, maar ook individuele stages en promotieonderzoeken. Via dit programma zijn er ook mogelijkheden om bijvoorbeeld gastcolleges en minoren te organiseren. Noem het maar op. Zo komen studenten al vroeg in hun opleiding in aanraking met onze mooie organisatie.’
Het afgelopen jaar heeft Madeleine de positieve invloed van stagiairs en trainees binnen haar directie zelf ervaren: ‘Je merkt dat het veel energie en nieuwe inzichten met zich meebrengt.’
Verscheidenheid binnen IenW
De volgende stap is om ervoor te zorgen dat nieuwe collega's hun loopbaan ook binnen IenW willen voortzetten. Het binden en boeien van álle medewerkers is belangrijk. Gelukkig kent het ministerie een grote verscheidenheid aan onderdelen met dito mogelijkheden. Inge: ‘We hebben natuurlijk naast het kerndepartement, ook RWS, de Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT), het Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituut (KNMI), het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en de Autoriteit Nucleaire Veiligheid en Stralingsbescherming (ANVS). Er is zo veel mogelijk; het is ontzettend leuk om hier te werken.’
Madeleine: ‘Waar wij onze omgeving vaak informeren over de mooie dingen we allemaal doen bij IenW, vergeten we dat weleens naar onze eigen collega’s te communiceren. We moeten al die mogelijkheden veel meer laten zien. Als ze onbekend blijven, is dat een gemiste kans.’ Janneke: ‘We hebben geen grote uitstroom, maar hij is wel groter geworden en zo kun je hem beperken.’
Die brede oriëntatie binnen het ministerie is trouwens ook interessant en aantrekkelijk voor ICT’ers. Madeleine: ‘ICT is niet alleen iets van bedrijfsvoering, het zit in het hart van het beleid. In het primaire proces, in de uitvoering, de inspectie, overal. Kijk maar naar RWS: bruggen en tunnels zitten er vol mee. Maar ook de weerstations van het KNMI en de drones van ILT. Er is op dit terrein volop interessant werk binnen IenW.’
Proactief werven
Naast de arbeidsmarktcommunicatie verandert er ook iets in het sollicitatieproces zelf. Janneke: ‘We zijn aan het kijken of we ook op maat gemaakte trajecten en procedures moeten inrichten. Voor specifieke doelgroepen kunnen we bijvoorbeeld een centrale wervingsdag inrichten. Zo snel mogelijk de eerste en tweede gesprekken na elkaar voeren en zo snel mogelijk een aansluitend arbeidsvoorwaardengesprek laten plaatsvinden. Anderen willen juist níet meteen solliciteren, maar eerst even kennismaken. Meer vanuit de kandidaat denken in plaats van vanuit de vacature is echt een nieuwe ontwikkeling. Je moet kansen creëren.’
Er zijn voor 2023 weer prognoses gemaakt. Hoe ziet de personeelswerving er dit jaar uit? Janneke: ‘We willen zoveel mogelijk proactief in plaats van reactief werken. We hebben onze pensionado’s in beeld en we weten waar potentiële kandidaten zich bevinden. We kunnen mensen benaderen in onze talentpools. Het lukt steeds beter om vooruit te werken.’ Madeleine: ‘En als je meer tijd hebt, kun je beter zoeken naar de juiste kandidaat.’
Iedereen die met een relevante opleiding bezig is, moet in beeld komen bij onze campusrecruiters
‘Het is erg belangrijk om dit vraagstuk in samenwerking vanuit verschillende disciplines te benaderen,’ zegt Anneke. ‘De samenwerking vanuit de opgave I-vakmanschap tussen Madeleine en Inge, die vanuit verschillende directies werken, is heel succesvol. Hetzelfde geldt voor mijn samenwerking met Janneke bij de werving en selectie en met de collega’s van andere onderdelen, waaronder EVA om de nieuwe collega’s ook goed op te vangen. Zonder goede samenwerking tussen de verschillende onderdelen van de bedrijfsvoering ga je op dit vlak geen successen behalen.
Ook de hulp van IenW collega’s bij werving, zoals bijvoorbeeld door het delen van onze vacatures op LinkedIn of het optreden als ambassadeur voor IenW bij arbeidsmarkt events is belangrijk.’
Hoe verhoudt de arbeidsmarktkrapte zich tot het Kompas?
De arbeidsmarktkrapte vergroot de noodzaak om als organisatie te kijken naar meer efficiënte en andere manieren van werken. Door het werk meer vanuit de opgave te organiseren, creëer je meerdere invalshoeken en ben je beter in staat die opgave te realiseren. Denk hierbij aan het vergroten van onze I-vaardigheden en aan datagedreven werken, maar ook aan het verbeteren van de samenwerking over de kolommen heen. Als je weet wat er in je omgeving gebeurt, neemt de druk af van de waan van de dag. Zo krijg je weer ruimte om vooruit te kijken en na te denken over en actie te ondernemen op je arbeidsmarktstrategie.
