Er wordt in Nederland hard gewerkt aan initiatieven om de CO2-uitstoot in binnensteden te verminderen. Met 35% van alle uitstoot in stadscentra heeft de bouwlogistiek een groot aandeel in de vervuiling. Om dit te verminderen zijn elektrische alternatieven voor bouwvoertuigen en voldoende laadvoorzieningen nodig. In Rotterdam sloeg men de handen ineen.
In de afgelopen jaren zijn er drie opeenvolgende DKTI-projecten gestart door Casper van der Velden (eigenaar P. van der Velden Bedrijfswagens en P. van der Velden Lease), Rokus Vlot (eigenaar Vlot Logistics) en partners om de bouwlogistiek te verduurzamen. De daaruit volgende projecten (E-concrete, VERZET en FUNDA(ce)MENT) zetten stappen op weg naar zero-emissie bouwlogistiek. In de volgende alinea’s worden deze projecten toegelicht.
E-concrete
De focus in het project E-concrete (Electrified Concrete Transport Rotterdam) lag op het ontwikkelen van een elektrische 8x4 betonmixer (zie afbeelding hieronder). Een reguliere betonmixer stoot 263 kg CO2 per dag uit. Met de ontwikkelde elektrisch aangedreven betonmixer (zowel de truck als de opbouw) wordt deze uitstoot teruggebracht naar nul.
VERZET
In het tweede project, VERZET (Versnelde Evolutie Rotterdams Zero-Emissie Transport Bouwsector), werd verder ontwikkeld op het decarboniseren (het (volledig) reduceren van CO2 -uitstoot) van bouwvoertuigen. De bouwwereld was sceptisch over het elektrificeren van een bouwvoertuig met een terreingewicht van 50 ton. Partners Vlot, Breytner, Emoss, TNO en P. van der Velden Bedrijfswagens gingen de uitdaging aan en ontwikkelden een werkend elektrisch bouwvoertuig met een terreingewicht van 50 ton.
Daarnaast werden een elektrisch bedienbare kraan van 40 ton/m en een 50-tons stenenvervoer combinatie ontwikkeld. Omdat de actieradius van deze voertuigen beperkt is, werd een mobiel oplaadstation ontwikkeld dat wordt gevoed door een ‘gewone’ netaansluiting. Het mobiele oplaadstation kan ook voor andere doeleinden gebruikt worden. Zo is het mogelijk om de batterij in een bouwhek te plaatsen, zodat het ook door derden gebruikt kan worden.
FUNDA(ce)MENT
De opgedane kennis uit de eerste twee projecten resulteerde in een derde DKTI-project, waar op dit moment aan gewerkt wordt: FUNDA(ce)MENT. Hierin staan de aan- en afvoer en de bouwplaats centraal en wordt voortgeborduurd op de ontwikkelde batterij. Er wordt gekeken naar het elektrificeren van machines op de bouwplaats zoals heftrucks, kiepers en opleggers, maar ook naar het toevoeren van stroom vanuit dezelfde batterij voor verlichting en bewaking.
Rokus Vlot,
Eigenaar Vlot Logistics
‘De DKTI-subsidie is naast een financiële steun ook een stimulans om de samenwerking met partners op te zoeken.
Meerwaarde van DKTI-transport
Vlot en Van der Velden zijn het erover eens: DKTI is een goede stimulans voor innovatie in de transport en logistiek. Innoveren in dergelijke voertuigen en batterijen brengt ondernemersrisico’s met zich mee. DKTI neemt een deel van deze risico’s weg. Er kan in alle rust ontwikkeld worden en er is de mogelijkheid om de resultaten daadwerkelijk op de markt te brengen.
“DKTI-transport is naast een financiële steun ook een stimulans om de samenwerking met partners op te zoeken. Omdat je in een proeftuin werkt, heb je partners nodig. Samen vorm je een consortium waarin je van elkaar leert en elkaar vooruithelpt vanuit verschillende expertises.”- Rokus Vlot
De knop moet om in de bouwwereld
Ondanks de ontwikkelingen rondom elektrisch bouwtransport, blijft de bouwwereld nog terughoudend met de overgang naar elektrische bouwvoertuigen. Een mogelijke drempel is de overtuiging dat elektrisch rijden duurder is dan rijden met dieselvoertuigen. Dieselvoertuigen zijn goedkoper in aanschaf, maar onder de streep kan de overgang naar elektrische voertuigen lonen, aldus Vlot en Van der Velden.
“Elektrisch rijden is rendabel. Binnen 5 jaar is de elektrische aandrijfunit (E-Box 100) op een mixeroplegger terugverdiend. De unit gaat langer mee dan een diesel aandrijfunit. De TCO (Total Cost of Ownership, red.) is lager en wanneer opgeladen wordt met zonne-energie zal dit nog lager uitvallen.” - Casper van der Velden.
Casper van der Velden,
Eigenaar P. van der Velden Bedrijfswagens en P. van der Velden lease
‘Men denkt nog steeds dat elektrisch rijden niet rendabel is. Maar niets is minder waar.
Samen zijn Vlot en Van der Velden in gesprek gegaan met bouwbedrijven in de gemeente Rotterdam over wat hen tegenhoudt om over te gaan op elektrische bouwvoertuigen. De bouwbedrijven geven aan dat zolang niets verplicht is, zij voor voertuigen kiezen die op dit moment het goedkoopst zijn in aanschaf. Om zero-emissie in de bouw te bereiken zal hier verandering in moeten komen. Daarnaast is gebleken uit de projecten dat:
Met de mobiele snellader de hele bouwplaats voorzien kan worden van stroom;
De pieken die ontstaan wanneer meerdere elektrische voertuigen tegelijk gebruikt worden, kunnen worden opgevangen met de batterij;
Huidige problemen met stroomtoevoer met de batterij in één keer zijn opgelost.
“Er moet een stimulans komen om te kiezen voor elektrische voertuigen. Alleen dan kan zero-emissie bouw gerealiseerd worden”, aldus Vlot en Van der Velden.
De toekomst
Voor de toekomst voorzien Vlot en Van der Velden dat volume de prijs omlaag zal brengen. De eerste computer was immers ook duur. Maar er spelen ook andere factoren mee, zoals de hoge energieprijzen van tegenwoordig. Wel zien zij dat de interesse in elektrische bouwvoertuigen stijgt.
Dat stemt hen en hun partners positief en motiveert hen om verder te kijken dan het elektrificeren van bouwvoertuigen. Zou het bijvoorbeeld een mogelijkheid zijn om zwaardere machines op waterstof te laten rijden? Dat zou invloed hebben op de actieradius van de voertuigen. Binnen steden is de actieradius van elektrische voertuigen namelijk groot genoeg, maar daarbuiten zou dat een uitdaging kunnen worden. “We hopen dat we de opgedane kennis en ontwikkelingen voort kunnen zetten”, besluit Vlot.
