Foto Freek van den Bergh
Geachte lezer,
Wie werkt in de vreemdelingenketen, weet dat je altijd het onverwachte moet verwachten. Als IND hebben we dan ook een ruime ervaring in het omgaan met een weerbarstige realiteit. Maar hoe weerbarstig 2020 zou worden, kon niemand voorzien.
De door het kabinet op 15 maart 2020 aangekondigde maatregelen in de aanpak van het coronavirus, waaronder het besluit om alle contacten tot een minimum te beperken, hebben van meet af aan grote impact op ons gehad. Dat had onder andere tot gevolg dat vreemdelingen die in Nederland aankwamen niet tot de COA-opvang werden toegelaten en tijdelijk in de noodopvanglocatie moesten worden opgevangen, dat er geen identificatie en registratie kon plaatsvinden en dat gehoren (zowel asiel als regulier) niet langer doorgang konden vinden.
De (vervolg)maatregelen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan, hadden impact op het aantal asielaanvragen en de verwerking daarvan, maar waren ook van invloed op de reguliere aanvragen. Zo kwamen er bijvoorbeeld veel minder buitenlandse studenten naar Nederland. Maar we kregen ook te maken met reizigers die in ons land gestrand waren en niet terug konden naar hun eigen land, doordat er geen vliegtuigen meer vertrokken. Dit soort situaties vraagt om maatwerk; om buiten de gebaande paden te zoeken naar oplossingen. Ik ben er trots op dat we op dat gebied mooie resultaten hebben neergezet: we hebben onze verblijfsdocumenten via een koerier bij klanten thuisbezorgd, hielden gesprekken met asielzoekers via videoverbinding en verlengden onze visa telefonisch. Dat zijn mooie innovaties die ook na het coronatijdperk hun waarde voor de IND zullen houden. In dit magazine leest u daar meer over.
Eind 2019 heeft de staatssecretaris van Justitie en Veiligheid aangegeven dat het terugbrengen van de lange doorlooptijden tot binnen de wettelijk norm van essentieel belang is en heeft aan een externe partij verzocht om de uitvoering van de algemene en verlengde asielprocedure (spoor 4) bij de IND door te lichten. In februari 2020 heeft het onderzoeksbureau Significant Public zijn rapport gepresenteerd. De getrokken conclusies waren stevig maar boden tegelijk ruimte en concrete aanknopingspunten voor verbetering. Het onderzoeksbureau kwam met een aantal verbetermaatregelen ten aanzien van de uitvoering van de asielprocedure op zowel de korte als langere termijn. Daarnaast zijn er aanbevelingen gedaan ten aanzien van projectmatige afhandeling van de werkvoorraad, verbetering van de operationele sturing en procesregie op compleetheid van de dossiers. Daarop is een Plan van Aanpak opgesteld en zijn stappen ondernomen om de verbeteringen in gang te zetten.
Naar aanleiding van dat rapport is er een speciaal team (Taskforce) ingericht en is een begin gemaakt met het wegwerken van de grote voorraad oude asielaanvragen. Verderop kunt u lezen hoe we deze uitdaging zijn aangegaan. Ondanks grote inspanningen is het ons helaas niet gelukt de hele voorraad voor het einde van het jaar af te handelen, maar alle inspanningen zijn er nu op gericht dit doel medio dit jaar te bereiken.
En er waren meer omvangrijke opdrachten waar de IND in 2020 voor stond. Zo was het ook het jaar van de Brexit. Voor onze organisatie betekende dat een grote logistieke operatie om de ongeveer 45.000 in Nederland wonende Britten uit te nodigen een aanvraag voor een verblijfsdocument in te dienen, waarbij al die aangevraagde verblijfsdocumenten ook nog tijdig verstrekt moesten worden. Met trots kan ik u vertellen dat we in die opdracht geslaagd zijn, in dit magazine leest u wat daarvoor nodig was.
Ook op het gebied van naturalisatie zijn mooie stappen gezet. Al jaren is het aantal naturalisatieverzoeken hoog, wat een flinke inspanning van de medewerkers van de IND vraagt. Ondanks de uitdagingen die corona met zich meebracht, zijn we er echter in geslaagd op dit terrein een behoorlijke inhaalslag te maken. Verderop leest u hoe wij dit gedaan hebben.
En omdat toelaten en handhaven vanzelfsprekend bij elkaar horen, hebben wij ook in 2020 hierop ingezet. Soms achteraf, bijvoorbeeld door sancties op te leggen als er sprake was van fraude, maar juist ook vaak aan de voorkant. Door goede voorlichting te geven, bijvoorbeeld aan onze erkend referenten, en daarmee eventuele fouten te voorkomen. Want ook hierbij geldt: voorkomen is beter dan genezen. In dit magazine leest u meer over dit onderwerp.
Ten slotte hebben we onze dienstverlening in het zuiden van het land een impuls gegeven. De IND was al aanwezig in acht expatcentra in Nederland, maar in 2020 kwam daar eentje bij - het Expat Centre Maastricht Region (ECMR). In dit expatcentrum kunnen vreemdelingen in één keer hun verblijfsvergunning, BSN en inschrijving in de BRP regelen en ontvangen zij informatie over wonen en werken in de regio. U leest er meer over in dit magazine.
Ook dit jaar is door de coronacrisis onzeker. Maar wat door al die jaren heen hetzelfde blijft, is onze grote maatschappelijke opgave en daarmee samenhangend grote publicitaire belangstelling voor ons werk. Het belangrijke werk, waar onze medewerkers zich dagelijks vol overgave voor inzetten. Samen met onze partners, want niemand staat op zichzelf: dat geldt zowel voor partijen binnen de vreemdelingenketen als voor samenwerkingspartners daarbuiten. Gelukkig weten wij elkaar over en weer steeds te vinden. En ook dat is tot mijn vreugde een constante factor.
U ziet, er valt genoeg te vertellen, maar daarover kunt u nu zelf lezen. In dit magazine hebben we de belangrijkste resultaten voor u op een rij gezet. Ik wens u veel leesplezier!
Annelore Roelofs
Wnd. Hoofddirecteur IND
