Tekst Simone Leeuwenkamp
Foto Martijn Beekman
Hoe help je iemand aan boord van een rijdende sneltrein? Niet letterlijk natuurlijk, maar figuurlijk. Jochgem van Opstal, directeur Bestuursondersteuning en Patricia van der Putten, senior adviseur protocol, weten dat. Zij - en hun collega’s van de Directie Bestuursondersteuning - hielpen de bewindspersonen ‘aan boord’ van JenV. Hoe werken ze hen inhoudelijk in op de verschillende thema’s? En hoe kies je de eerste werkbezoeken?
Jochgem: “Het is vandaag 17 maart 2022. Precies een jaar geleden waren er op deze dag verkiezingen. De huidige bewindspersonen zitten er nu net een paar maanden. Maar in principe waren we een jaar geleden dus al klaar voor de overstap. Wat we nog hebben toegevoegd in het programma was de ‘week -1’. Je hebt de traditionele ‘week 1’, de eerste werkweek, de week waarop je als bewindspersoon eigenlijk start. Maar nu hadden we ook de ‘week-min-een’, de week ervoor, waarop alle nieuwe JenV- bewindspersonen – met inachtneming van de toen geldende coronaregels – alvast af en toe op het departement waren. Ze konden even rustig kennismaken en alle praktische zaken al regelen zoals tablets werkend krijgen, kopietjes van paspoorten inleveren, een Rijkspas aanmaken, een account inregelen. En bovendien kennismaken met de nieuwe collega’s.”
Draaiboek
Patricia: “Ja, dat was ideaal en een idee van onze secretaris-generaal, Dick Schoof. Want in de echte week 1 word je als bewindspersoon geleefd. Het draaiboek van die week en al helemaal van de beëdiging gaat per minuut. ‘MRB loopt nu naar de lift’ bijvoorbeeld. Het leek een goed idee om alle zaken die je eerder kunt regelen, naar voren te trekken. Dat gaf rust voor ons en hen. Het hoort ook bij de aard van ons vak: hoe kunnen we het voor de ambtelijke top van ons ministerie zo makkelijk mogelijk maken?”
Compleet omgegooid
Los van de daadwerkelijke kabinetswissel ondersteunt DBO de bewindslieden op veel terreinen; van de secretariële ondersteuning tot de afstemming van en advisering op inhoudelijke stukken, van de bedrijfsvoering en werkbezoeken tot het wisselen van de jacquets bij de beëdiging. Patricia: "En aangezien wij weten welke debatten er op de rol staan, kunnen we werkbezoeken soms ook goed timen. Dat een bewindspersoon nog nét even langs gaat bij die specifieke organisatie om zich een goed beeld te vormen vanuit de praktijk en niet alleen van papier. Maar soms komt er van de oorspronkelijke planning weinig terecht, zoals nu bijvoorbeeld. Wie had bedacht dat er zich zo’n ramp zou voltrekken in Oekraïne? Dus de agenda van de staatssecretaris is compleet omgegooid; hij bezoekt nu verschillende bestaande en snel opgerichte opvanglocaties.”
Frame
Patricia: “Bij minister Weerwind stond de advocatuur eerst op de planning qua werkbezoeken, maar dat moest schuiven door een urgenter gevangenisbezoek. Verder kiezen we het eerste half jaar vooral breed, aangezien zijn portefeuille dat ook is. Het eerste werkbezoek van de minister van Justitie en Veiligheid was een bezoek aan de politie en BOA’s in Utrecht. We proberen altijd wel weer naar de oorspronkelijke planning terug te keren, om toch een soort basis te hebben, een combinatie van lopende en geplande zaken. En complimenten voor de bewindspersonen hoor, want zij moeten er maar op vertrouwen dat ze naar de plekken gestuurd worden, waar ze op dat moment het beste kunnen zijn. En dat doen ze, dat geeft ons ook weer een goed gevoel.”
Introductiedossier
Jochgem: “In de week-min-een hebben de bewindspersonen ook het introductiedossier ontvangen. Dat bestaat uit twee delen; éen deel waarin de structuur van ons ministerie wordt uitgelegd en éen deel waarin alle beleidskolommen hun belangrijkste onderwerpen toelichten. Tijdens gesprekken wordt dat vervolgens verder toegelicht. Momenteel zijn we bezig om op basis van het coalitieakkoord en het budget de puzzel te leggen wat er de komende jaren wanneer mogelijk is.”
Energie
Patricia: “We zijn al maanden van tevoren bezig met het inwerkprogramma en dat wordt tot op het laatste moment aangepast. Je blijft de actualiteiten in de gaten houden en ook neem je natuurlijk mee of de bewindspersoon het vindt passen. We varen niet blind op de planning. Ik denk dat het goed gelukt is ze aan boord te krijgen van deze interessante sneltrein.”
Jochgem: “Zeker! En ik merk aan beide kanten veel enthousiasme en nieuwe energie.”