Het koelen van groenten en andere versproducten na de oogst en tijdens transport zorgt voor minder verlies van voedsel en voor behoud van de kwaliteit. Maar een koelsysteem laten installeren, vergt kapitaal en dat hebben boeren in armere landen onvoldoende. Het wereldwijd opererende Weber Cooling uit Nederland ziet het dilemma.
Sylvia van Uden, salesmanager bij Weber Cooling voor Latijns-Amerika, Afrika en Europa, onderkent het probleem van gebrek aan kapitaal voor investeren in koelsystemen. “Onlangs had ik contact met een champignonkwekerij in Rwanda. Het bedrijf is enkele jaren geleden begonnen met de productie van oesterzwammen en kweekt nu ook champignons voor export naar Kenia. Om de kwaliteit te behouden en de versheid te verbeteren, wil het bedrijf een klein koelsysteem laten installeren. Zo’n systeem kost echter al snel $30.000. Dit is voor zo´n bedrijf een serieuze investering.” Tot zaken kwam het mede daardoor nog niet.
Minder gevoelig voor schimmels
Hier dient zich een dilemma aan. Door koelen blijft de kwaliteit van het product behouden en is het product minder gevoelig voor bijvoorbeeld schimmels. Dat leidt tot een langere houdbaarheid. Daardoor kan een bedrijf meer afzetten en dus meer verdienen. Van Uden: “Vaak verdient de investering zich voor de boer over een periode van drie jaar terug. Calculatiemodellen laten zien dat de terugverdientijd - vanwege verlaagde uitval van product - vaak nog korter is. Daarnaast is de eindkwaliteit van het geleverde product significant hoger.”
Mobiel koelsysteem
Weber Cooling ontwierp enkele jaren geleden een compact mobiel koelysteem op een trailer met een generator. Dit systeem is geschikt voor het snel terug koelen van geoogste producten op het veld, bijvoorbeeld als het pakhuis op lange afstand ligt. “Helaas heeft deze techniek nog geen afzet gevonden. De onbekendheid met de voordelen van het systeem is daar - naast de toch best serieuze investering - debet aan”, vermoedt Van Uden.
Het (gesubsidieerd) plaatsen van enkele demonstratiesystemen kan een omslag teweegbrengen, die de boeren ten goede komt, denkt ze. “We zoeken naar partijen die hier gezamenlijk vorm aan willen geven. Er is namelijk veel winst te boeken. Uitvalpercentages van nu soms 50% kunnen - met de juiste inzet van techniek - tot vrijwel nul worden teruggebracht. Partijen die geïnteresseerd zijn, nodigen we uit om met ons de eerste projecten van de grond te trekken.”
'Met onze manier van koelen breng je de geoogste producten als het ware heel snel in slaap, waardoor de kwaliteit behouden blijft'
Honderd koelsystemen per jaar
Weber Cooling uit Zwijndrecht begon in 2013 met levering van systemen voor vacuüm koeling. De productie van de vacuümkamers vindt grotendeels in China plaats, de technologie komt uit Europa. Het bedrijf levert nu wereldwijd jaarlijks zo’n honderd koelsystemen en is daarmee leidend op het gebied van vacuüm koelen. Het systeem is niet alleen geschikt voor vers geoogste groenten en kruiden, maar ook voor bloemen en voor toepassingen bij (industriële) keukens, bakkerijen en de voedingsindustrie.
“Met onze manier van koelen breng je de geoogste producten als het ware heel snel in slaap, waardoor de kwaliteit behouden blijft”, legt Van Uden uit. “Door de druk in de vacuümkamer snel te verlagen, komt warmte uit het product vrij. Deze warme damp slaat op de warmtewisselaar en condenseert. De condens voer je dan af. Producten worden, anders dan met bijvoorbeeld forced air koelen, van binnenuit gekoeld. En omdat de druk in de kamer gelijk is, wordt de gehele lading gelijk gekoeld en op een snelle manier, tussen de 15 en 30 minuten. Zo verleng je de houdbaarheid van het product en krijgen schimmels nauwelijks een kans.”
Export genereert geld
Ondertussen levert Weber Cooling behalve aan rijke Westerse landen ook koelsystemen in Afrika en Midden- en Zuid-Amerika. Zo leverde het bedrijf in Nairobi, de hoofdstad van Kenia, grote koelsystemen aan enkele grote producenten van groenten en bloemen, zoals Vegpro-Sunripe en Flamingo. Rond deze stad zitten veel telers van bloemen en groenten, die hun producten exporteren. En export levert vaak meer op dan afzet aan lokale markten, zodat deze bedrijven kunnen investeren in koelsystemen.
Bloementelers in Colombia
In Midden- en Zuid-Amerika leverde Weber Cooling ook koelsystemen, onder meer aan bloementelers in Colombia. Dit land is het op twee na grootste bloemenexporterende land na Nederland. Colombia bedient vooral de Verenigde Staten met bloemen, maar ook steeds vaker verre landen zoals Rusland, Japan, Australië.
Steeds vaker schaffen ook groenten- en kruidenproducenten in Colombia koelsystemen aan. Van Uden: “In Colombia hebben we in 2019 een systeem geplaatst bij een kruidenexporteur op zijn verwerkingslocatie die de gehele productie naar de VS exporteert. Kruidenexport is daar een groeimarkt. Binnenkort installeert deze klant naar verwachting een tweede systeem, deze keer in Miami bij aankomst. De kwaliteit van het product blijft namelijk beter als je het ook bij aankomst terugkoelt.”
In Mexico leverde Weber Cooling afgelopen jaar systemen aan twee grote bedrijven, die sla, broccoli en kruiden exporteren naar de VS. Van Uden: “Twee jaar geleden hadden we een stand op het Holland paviljoen bij de grote landbouwbeurs van Mexico. De twee bedrijven hadden contact met ons gezocht en we zijn toen met onze dealer bij deze bedrijven op bezoek gegaan. Zij konden de koelsystemen zelf financieren.”
