Tekst Magda de Vetten
Foto Cartoon: Tom Janssen
Rond Prinsjesdag liggen drie afkortingen van VWS-onderwerpen op ieders lippen: IZA, WOZO en GALA. Waar staan ze voor? Waar verwijzen ze naar? En waarom zijn ze belangrijk voor de toekomst van de zorg?
Zowel binnen als buiten VWS gaan deze afkortingen zo goed als mogelijk vermeden worden. Snel nog een keertje uitleg dus:
IZA
De zorg staat voor grote uitdagingen: de zorgvraag stijgt, de vergrijzing neemt toe en er is sprake van grote krapte op de arbeidsmarkt. Nu al zijn er problemen met wachtlijsten en uitgestelde behandelingen. Met het Integraal Zorgakkoord (IZA) maken partijen afspraken over hoe zij onder meer samen goede curatieve zorg kunnen blijven leveren. Dit wordt gedaan in en tussen de verschillende zorgdomeinen (sociaal domein, huisartsenzorg, wijk, GGZ, ziekenhuizen). Goed om te weten: IZA wordt in de volksmond ‘Zorgakkoord’ genoemd.
Het Zorgakkoord stimuleert onder meer een gezonde leefstijl zodat Nederlanders langer gezond blijven. Ook moet onnodige zorg worden vermeden, bijvoorbeeld voor mensen met een hulpvraag die eigenlijk niet medisch is. Zij moeten sneller worden doorverwezen, bijvoorbeeld naar schuldhulpverleners of mensen die anderen helpen bij het vinden van een baan.
Het IZA wil ook het werkplezier van zorgmedewerkers vergroten om hen te behouden voor de zorg. Er komen daarom afspraken over onder andere goed werkgeverschap en het verlagen van regeldruk.
Meer info: Kamerbrief over Voortgang Integraal Zorgakkoord | Kamerstuk | Rijksoverheid.nl
WOZO
Zelfstandig als het kan, thuis als het kan en digitaal als het kan. Dit is het uitgangspunt van het programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen (WOZO). Zorg die past bij de zelfstandige, vitale ouderen van nu. Tegelijk speelt WOZO in op het dilemma van de groeiende vraag naar zorg terwijl het tekort aan personeel groeit.
Ouderen krijgen hulp om zelfredzamer te zijn, bijvoorbeeld door het weer aanleren van vaardigheden. En als het kan, wordt de zorg digitaal geleverd. Denk aan beeldbellen met de wijkverpleegkundige of een robotje dat een patiënt herinnert aan het innemen van medicatie. Om ouderen langer thuis te laten wonen, werkt VWS samen met het ministerie van BZK aan geschikte huisvesting.
Meer info: WOZO Programma Wonen, Ondersteuning en Zorg voor Ouderen | Rapport | Rijksoverheid.nl
GALA
Gezond en Actief Leven Akkoord: daar staat GALA voor. Met als doel meer aandacht te vestigen op mentale en lichamelijke gezondheid en preventie van ziekte. VWS spreekt daartoe met gemeenten gezondheidsdoelen af, bijvoorbeeld ‘een rookvrije generatie’. Gemeenten spelen hierin een sleutelrol
Extra aandacht is er voor kwetsbare gezinnen en de complexe problemen waarmee zij vaak te maken hebben. Nu komen veel mensen bij de huisarts met klachten die soms met een gezondere leefstijl aangepakt kunnen worden. Maar ook met klachten veroorzaakt door schulden, slechte huisvesting en eenzaamheid. De oplossing ligt dan niet bij een dure GGZ-behandeling, maar bij hulp door de gemeente.
Meer nadruk op preventie en een gezonde leefomgeving draagt bij aan het verminderen van de druk op de zorg.