Tekst Dick Duynhoven
Foto René Verleg (Veronique) en Arenda Oomen (Marieke)
Duurzaamheidscoördinatoren Veronique Ruiz van Haperen van VWS, Marieke van den Bosch van SZW en Marielle van der Beek van OCW werkten het afgelopen jaar nauw samen bij het invoeren van de CO2 prestatieladder. In december bereikten ze daarmee trede 3 van dit CO2 managementsysteem, zodat nu 'het echte werk’ kan beginnen.
De CO2-prestatieladder
De CO2-prestatieladder is een instrument dat organisaties helpt om hun CO2-voetafdruk meetbaar te maken en daarmee te kunnen zien of maatregelen daadwerkelijk effect hebben, dan wel bijgesteld moeten worden.
De eerste stap in dit traject was het in kaart brengen van de CO2-voetafdruk, die bestaat uit het energiegebruik van de gebouwen en van de mobiliteit, de manier waarop medewerkers zich verplaatsen. Dat juist deze drie ministeries hierbij samenwerken is niet onlogisch. VWS en SZW werken beide in De Resident, een deel van de medewerkers van SZW en VWS zit in De Hoftoren waar OCW is gehuisvest. Marielle: “Beleidsinhoudelijk werken we alle drie in het Sociaal Domein en ook de bedrijfsvoering is vergelijkbaar. Onze directeuren Bedrijfsvoering hebben al van oudsher periodiek overleg. Rond duurzaamheid is die samenwerking nog versterkt.”
Mopperen
Ze maakten gebruik van elkaars kennis en netwerk. Marieke: “De één had zich al wat meer verdiept in de data van de gebouwen, de tweede had al een mooi communicatieplan en we konden steeds aan elkaar vragen: hoe doen jullie dat, hebben jullie dit al, bij wie moet ik zijn om…?” Veronique: “Dat samen optrekken gaf mij positieve energie. Het is gewoon fijn om af en toe samen te lachen of te mopperen over de gang van zaken binnen onze organisaties.” Marieke: “We vullen elkaars karakter en eigen werkwijze en – stijl ook goed aan: daar waar de één zeer zorgvuldig is, gaat de ander juist op zoek naar mogelijkheden buiten de gebaande paden. En weer een ander brengt ons weer met beide benen op de grond. En dat helpt ons uiteindelijk allemaal een stapje verder!”
Laboratoria
Als het gaat om de CO2-uitstoot heeft elk ministerie specifieke kenmerken. Veronique: “VWS heeft als bijzonder organisatieonderdeel het RIVM, dat het grootste deel van onze voetafdruk bepaalt: meer dan 80%. Denk aan het grote aantal laboratoria met apparatuur die volcontinu moet draaien, zoals vriezers, broedstoven en flowkasten.” Bij OCW (onder andere de onderwijsinspectie) en SZW (arbeidsinspectie) gaat het vooral om het gebruik van dienstauto’s. “Dat zijn straks dan ook de grootste uitdagingen”, voorspelt Marieke. “Eén van de rijksbrede doelen is dat het wagenpark in 2028 volledig elektrisch moet zijn.”
Tijdgeest
Volgens Marielle leeft ‘duurzaam’ nog vooral bij de medewerkers van de bedrijfsvoering: de mensen die data hebben verzameld en die zich hebben verdiept in de reiskilometers. “Voor veel andere medewerkers is duurzaam worden iets dat moet concurreren met andere dingen die ook moeten. We moeten informatie beveiligen, we moeten documenten beter opslaan, we moeten… enzovoorts. Maar de meesten zien wel in dat er iets moet gebeuren. Wat dat betreft hebben we de tijdgeest mee.”
Dat merkt Veronique ook. “Directies vragen vaker hoe ze zelf aan de slag kunnen met verduurzamen. Over verlichting of over papieren tijdschriften en of de roltrappen in De Resident niet wat minder vaak aan kunnen.”
Ambassadeurs
Met het in kaart brengen van de CO2-uitstoot is concreet geworden waar de ministeries – naast de rijksbreed vastgestelde maatregelen - zouden kunnen verduurzamen. “Dat is voor de Bestuursraad ook prettig”, zegt Veronique. “Tot nu toe was het toch een beetje vaag wat we moesten doen. Maar dat stadium is nu voorbij en we kunnen nu aan de slag met het echte werk.” Marieke heeft, na gesprekken met alle organisatieonderdelen van SZW een ambassadeursgroep samengesteld. Met hen bespreekt ze welke maatregelen nodig en mogelijk zijn om de CO2-voetafdruk te verkleinen en hoe ze dat het beste kunnen aanpakken. Ook Jong SZW en de ondernemingsraad zitten hierin: belangrijk voor het draagvlak. Veronique wil bij VWS ook een groep vormen die het ministerie van ideeën voorziet.
Achterbannen
Als het aan het drietal ligt, blijft de duurzaamheidssamenwerking tussen VWS, SZW en OCW bestaan. “We hebben in elk geval afgesproken dat we onze eigen achterbannen meer met elkaar in contact gaan brengen”, zegt Marielle. “En we plannen ook een sessie met onze communicatieadviseurs en onze huisvestingsadviseurs, zodat ook op dat niveau informatie wordt gedeeld. Want nogmaals: tussen onze ministeries zijn er meer overeenkomsten dan verschillen.”
