Tekst Bianca Hettinga & Jelle Bakker
Het ministerie van Buitenlandse Zaken zet zich in voor een veilige wereld en een veilig Nederland. Een verantwoorde export van militaire en 'dual-use goederen' (goederen die zowel militair als civiel gebruikt kunnen worden) is hier een belangrijk onderdeel van. Zo wil Nederland voorkomen dat uit Nederland uitgevoerde producten bijdragen aan programma’s voor massavernietigingswapens, mensenrechtenschendingen of instabiliteit in bepaalde regio’s of landen. Het is belangrijk dat Nederlandse bedrijven en kennisinstituten zich bewust zijn van de mogelijke risico’s van de export van militaire en dual-use goederen. Voor bedrijven zelf is deze bewustwording ook van belang, aangezien de reputatie van een bedrijf er fors onder kan lijden als de goederen in de verkeerde handen vallen. Het ministerie van Buitenlandse Zaken hecht daarom veel waarde aan voorlichting voor het bedrijfsleven over het Nederlandse exportbeleid van strategische goederen.
Leestijd: 4 minuten
De risico's van goede producten
Nederlandse bedrijven maken technologisch hoogwaardige producten die over de hele wereld gewild zijn. Sommige van deze producten kunnen ingezet worden voor militaire doeleinden. Daarom is het onwenselijk dat bepaalde landen of groepen deze Nederlandse producten in handen krijgen. De overheid voert hierin een actief beleid, maar ook Nederlandse bedrijven en kennisinstituten spelen hierin een belangrijke rol. Export van militaire of dual-use goederen gaat gepaard met een zeker veiligheidsrisico en hierin hebben bedrijven een eigen maatschappelijke verantwoordelijkheid.
Voorzichtigheid bij de export van militaire of dual-use goederen is ook in het belang van het bedrijf: ongeoorloofde of ongewenste levering kan aanzienlijke reputatiegevolgen hebben. Het is daarom belangrijk om te onderzoeken wie de eindgebruiker is en hoe de producten gebruikt zullen worden.
Transparantie en voorlichting
Het ministerie stelt onder andere via de website informatie beschikbaar over exportcontrole, zoals het Handboek Strategische Goederen en verschillende factsheets over bijvoorbeeld zakendoen met Iran. Het ministerie van Buitenlandse Zaken spreekt, in samenwerking met de Douane, ook regelmatig met bedrijven en kennisinstellingen over exportcontrole. Het ministerie spreekt ook met universiteiten om daar het bewustzijn over potentiële risico’s van onderwijs en onderzoek in bepaalde studierichtingen te vergroten.
Het NIDV symposium
De overheid komt naar de bedrijven toe.
Op 15 november jl., stonden medewerkers van het ministerie van Buitenlandse Zaken (Directie Veiligheidsbeleid (DVB) en Directie International Marktordening en Handelspolitiek (IMH)) en de Douane (Centrale Dienst voor In- en Uitvoer, CDIU) met een stand op het jaarlijkse symposium van de Nederlandse Industrie voor Defensie en Veiligheid (NIDV). De NIDV organiseert jaarlijks een symposium voor bedrijven in de defensie- en veiligheidssector en andere stakeholders. Bij de stand konden bedrijven terecht met al hun vragen over de export van militaire of dual-use goederen.
Aileen en Jelle maakten een vlog over hun belevenissen op het symposium:
Het Exportcontroleseminar
Het ministerie van Buitenlandse Zaken nodigt deelnemers uit de industrie, de logistieke en financiële sector, kennisinstituten en adviesbureaus graag uit om samen in gesprek te gaan over het Nederlandse exportcontrolebeleid voor strategische goederen.
Twee keer per jaar wordt er een exportcontroleseminar georganiseerd op het ministerie van Buitenlandse Zaken in Den Haag. Op maandag 10 december jl. vond de meeste recente editie van het seminar plaats, waarbij +/- 150 deelnemers uit verschillende sectoren aanwezig waren. Gedurende meerdere basis – en verdiepingssessies werden de bedrijven bijgepraat over de relevante ontwikkelingen en was er de gelegenheid voor het stellen van vragen. Zo was er bijvoorbeeld een sessie over de gevolgen van de brexit op de export van militaire- en dual-use goederen. Ook werd gesproken over de implicaties van het recent gewijzigde wapenexportbeleid naar landen die betrokken zijn bij het conflict in Jemen.
Samengevat: Verantwoorde export is een gedeelde verantwoordelijkheid van de overheid en het bedrijfsleven.
Als je meer wilt lezen over het Nederlandse beleid met betrekking tot wapenexport, lees dan ook dit artikel in de Veiligheidsdiplomaat!
