Foto Fiets- en autorotonde in Veldhoven

Beleidsverantwoordelijkheid van IenW: Duurzame mobiliteit

Zorgeloze mobiliteit zonder emissies, uitstekende bereikbaarheid en toegankelijkheid voor iedereen in 2050. Slimme duurzame, compacte steden met optimale doorstroming van mensen en goederen. Mooie, leefbare en goed ontsloten gebieden en dorpen waarbij mobiliteit de schakel is tussen wonen, werken en vrije tijd. Dat is waar IenW aan werkt.

De ambitie van een robuust mobiliteitssysteem vraagt om ingrijpende systeemveranderingen, die een maatschappelijke transitie betekenen. Mobiliteit is immers een essentieel onderdeel van het leven van elk van ons. In 2018 is het ontwerp Klimaatakkoord vormgegeven. De mobiliteitstafel is onderdeel van het Klimaatakkoord, dat waarschijnlijk voor de zomer van 2019 definitief zal zijn. Kijk voor meer informatie over de mobiliteitstafel op www.klimaatakkoord.nl.

  • In de verduurzaming van de mobiliteit is een doorbraak bereikt door een andere en slimmere inrichting ervan. Werknemers kunnen flexibel gebruikmaken van vervoersmiddelen, zoals de (deel)fiets, het ov, de deelauto, de (water)taxi en huurconcepten benutten. Ook kunnen we beladingsgraden optimaliseren en de zogenoemde modal shift (de verandering van vervoerwijze) naar spoor of water ondersteunen. Dit doen we onder meer door: platforms voor de bundeling van lading, zero-emissie zones in de stad en de ontwikkeling van een fysiek internet voor vracht.
  • De fiets wordt een steeds comfortabeler alternatief om vlot en veilig van A naar B te komen. De elektrische fiets zorgt voor een groter bereik. De komende jaren investeren we flink in het onderhoud van bruggen en sluizen, daarbij wordt de fietsinfrastructuur direct meegenomen. Bijvoorbeeld door de aanleg van een extra fietsstrook als onderdoorgang. In 2018 heeft IenW 80 plekken geïnventariseerd waar we de komende jaren aan de slag gaan. Meer weten? Zie Programma fiets.

Centraal in de verduurzaming van mobiliteit staat de transitie naar 0% fossiele brandstoffen. Daarom werkt IenW aan het gebruik van meer duurzame energie, (hernieuwbare) batterijen, elektrische aandrijving, groene waterstof en biobrandstoffen. Ook sturen we op het gebruik van de fiets en het ov. En in samenwerking met de coalitie Anders Reizen ontwikkelen we maatregelen om de CO2-uitstoot in de zakelijke mobiliteit te reduceren.

Nationale uitvoeringsverantwoordelijkheid

Jaarlijks verantwoordt IenW de nationale uitvoering van duurzame mobiliteit in de IenW jaarverantwoording.

IenW werkt niet alleen extern aan duurzame mobiliteit, maar ook intern. Het gaat om 3 categorieën: mobiliteit van onze medewerkers, onze schepen en ons wagenpark. Het doel is om onze CO2-uitstoot terug te dringen en tegelijkertijd de bereikbaarheid te verbeteren. Dat gaat hand in hand met een betere, gezondere leefomgeving. Meer elektrisch vervoer betekent bijvoorbeeld ook schonere lucht. Dit hoofdstuk gaat over hoe IenW zijn eigen mobiliteit verduurzaamt. Door het lidmaatschap van de coalitie Anders Reizen verbindt ook IenW zich aan halvering van de CO2 -uitstoot van onze medewerkersmobiliteit in 2030 ten opzichte van 2016.

Aanpak personenmobiliteit

We richten ons vooral op het woon-werkverkeer en de dienstreizen van onze medewerkers. Concreet richt IenW zich op drie dingen: minder reizen, autokilometers vervangen door bijvoorbeeld het gebruik van de fiets of het ov en het vergroenen van brandstoffen. Alle medewerkers van IenW hebben een Shuttel-kaart waarmee zij hun vervoer kiezen: openbaar vervoer, fiets en/of deelauto.

Voortgang en beschrijving resultaten

In onderstaande tabel vindt u de CO2-uitstoot van IenW-medewerkers in 2018 op het thema mobiliteit. Ter vergelijking: het doel voor 2030 is om de totale CO2-uitstoot terug te brengen tot maximaal 15.318 ton.

CO2-emissie (ton)

CO2-emissie (ton)
2018
Leasewagens9.720
Openbaar vervoer voor zakelijk verkeer318
Prive auto's voor zakelijk verkeer3.951
Vliegreizen3.656
Woon-werkverkeer9.098
Brontabel als csv (155 bytes)

De (elektrische) fiets

IenW stimuleert zijn medewerkers om zoveel mogelijk op de fiets te komen. We weten bijvoorbeeld dat in Nederland de meeste medewerkers binnen 15 km van hun werk wonen en dat de helft van alle autoritten die werknemers maken korter is dan 7,5 kilometer. Voor grotere afstanden kan de elektrische fiets uitkomst bieden. Daarom is IenW in 2018 een elektrische fietspilot gestart. Om elektrisch fietsen te ervaren, konden medewerkers 2 weken lang een elektrische fiets lenen. In 2018 hebben 114 collega’s hiervan gebruikgmaakt. De pilot loopt door tot oktober 2019.

Vliegen

Vliegen heeft een aandeel van 3% in de gemiddelde CO2-uitstoot van onze medewerker. Daarom gaat IenW zo duurzaam mogelijk om met vliegen. Dat doen wij door:

  • veel te overleggen via een videoconferentie, zodat medewerkers minder vaak hoeven te vliegen. Naar steden binnen Europa reizen we zoveel mogelijk met de trein. We vliegen alleen als een treinreis onevenredig veel tijd zou kosten. Daarbij wegen wij altijd af of het noodzakelijk is dat een medewerker die bijeenkomst of dat congres bijwoont. Als dat het geval is, gaat hij/zij in principe alleen;
  • de uitstoot van iedere gevlogen kilometer te compenseren met Gold Standard certificaten1. Van elke reis wordt de CO2-uitstoot berekend waarna deze volledig gecompenseerd wordt via de ondersteuning van duurzame projecten;
  • deel te nemen aan het KLM Corporate Biofuel Programma. Dit programma stelt ons in staat om een gedeelte van onze vluchten te verduurzamen, door het gebruik van biokerosine. Wij doen mee voor een periode van drie jaar. In 2018 hebben we op 476.000 liter biofuel gevlogen. Hiermee hebben we 20% CO2 bespaard op onze uitstoot door vliegreizen. In 2017 hebben we op 531.000 liter biofuel gevlogen, waarmee we 22% CO2 hebben bespaard.

1 Ondanks dat wij alle vliegreizen compenseren met Gold Standard certificaten, boeken wij daar geen reductie van onze CO2-uitstoot voor in. Dat is een voorschrift van de CO2-Prestatieladder.

In 2018 hebben we in totaal 15,3 miljoen kilometer gevlogen. Dit komt overeen met circa 1300 retourvluchten naar New York. Vergeleken met 2016 hebben we in 2018 8% minder gevlogen, maar vergeleken met 2017 vlogen we 3% meer (zie onderstaande tabel).

Vliegreizen

Vliegreizen
Jaartal201620172018
Uitstoot in ton CO24.8583.4093.656
Brontabel als csv (63 bytes)

Aanpak wagenpark

Om ook de noodzakelijke autoritten zoveel mogelijk te verduurzamen, zet IenW in op elektrisch aangedreven auto’s. Daarbij gebruiken we onze eigen inkoopkracht. In 2020 willen we dat minimaal 30% van ons wagenpark elektrisch is. Met deze doelstelling gaan we verder dan de afspraak die we maakten in de Green Deal Elektrisch Vervoer 2016-2020, namelijk 20% elektrische auto’s in 2020.

Om onze doelstellingen waar te maken, zijn we in 2017 begonnen met de aanschaf van 94 volledig elektrische auto’s, gevolgd door 51 extra elektrische auto’s in 2018. Ook hebben we de benodigde laadinfrastructuur aangelegd in samenwerking met andere wagenparkbeheerders binnen het Rijk en het Rijksvastgoedbedrijf. Door deze acties is een CO2-besparing gerealiseerd van 8% in 2018 ten opzichte van 2017.

Voor een deel van ons wagenpark is elektrisch rijden helaas nog niet mogelijk. Dat komt door de functionele eisen die wij stellen aan bijvoorbeeld de zwaardere werkauto’s voor weginspecteurs van RWS. Bij vervanging van dit soort auto’s kiezen we nu voor een type auto met minimale CO2-uitstoot. Dit doen we totdat geschikte alternatieven beschikbaar zijn.

Onderstaand vindt u de CO2-uitstoot van ons wagenpark door de jaren heen. De tabel daaronder laat de verhoudingen zien tussen type brandstofauto’s door de jaren heen.

CO2- uitstoot van het wagenpark

CO2- uitstoot van het wagenpark
Jaartal201620172018
Uitstoot in ton CO210.67310.5129.720
Brontabel als csv (65 bytes)

Wagenpark per 31 december 2018

Wagenpark per 31 december 2018
Jaartal201620172018
Diesel-benzine1.7891.7581.589
Hybride138105163
Elektrisch-waterstof21115166
Brontabel als csv (112 bytes)

Aanpak scheepsvloot

Kijken we naar onze vloot, dan zien we dat in 2018 de CO2 -uitstoot van de Rijksrederijschepen hetzelfde gebleven is ten opzichte van 2017. De daling van 9% ten opzichte van 2016 hebben we dus kunnen vasthouden (zie onderstaande tabel). Dit komt doordat 12 zeegaande schepen varen op 30% biodiesel op basis van afgewerkt frituurvet én we een optimalisatie van de scheepsinzet hebben doorgevoerd. Daardoor varen minder schepen die bovendien efficiënter worden ingezet.

In 2019 worden de eerste semi-elektrische schepen van de Rijksrederij opgeleverd. Het grootste deel van de dag kunnen ze elektrisch varen en ’s avonds worden ze opgeladen met walstroom. De schepen hebben een geoptimaliseerde rompvorm en maken gebruik van restwarmte. Hiermee besparen we energie en verminderen we de CO2 -uitstoot.

Vloot van de Rijksrederij

Vloot van de Rijksrederij
Jaartal201620172018
Uitstoot in ton CO238.02334.52334.477
Brontabel als csv (66 bytes)