Wat we willen oogsten in de toekomst, moeten we zaaien in het heden. Een rode draad tijdens de Kompasweek was daarom: werken met de toekomst in je achterhoofd. Hoe houd je de lange termijn voor ogen terwijl het hier en nu je flink kan opslokken. Er zijn veel inspirerende voorbeelden.
Toekomststoel tijdens de Kompasweek
Bij elke Kompasweeksessie stond een virtuele ‘Toekomststoel’ klaar: een lege stoel die toekomstige generaties vertegenwoordigt in gesprekken over een leefbare toekomst. Het idee daarvoor is ontstaan vanuit IenW-collega’s. De stoel herinnert gesprekspartners eraan dat het belangrijk is om de belangen van toekomstige generaties mee te wegen in de beslissingen vandaag. De Toekomststoel kan een nieuw perspectief bieden. Iedereen kan er een andere invulling aan geven. Misschien zie je je eigen (klein)kind daar zitten of nodig je een jongerenvertegenwoordiger uit om plaats te nemen?
Ook iets voor een van jouw volgende overleggen? Geef de toekomst een stoel en een stem!
Leestip
‘De goede voorouder’ van Roman Krznaric.
Over nu handelen in het voordeel van de toekomstige generaties
Onder alle grote problemen waarmee de wereld worstelt, ligt één kraakheldere oorzaak, gelooft cultuurhistoricus Roman Krznaric: we denken alleen aan de korte termijn. In zijn boek ‘De goede voorouder’ beschrijft hij ‘hoe we verder kunnen kijken dan onze eigen generatie lang is’. Geheel in lijn met de strategie van IenW. Daarom besteedden we tijdens de Kompasweek 2 sessies aan zijn gedachtengoed. We bespraken de 6 manieren van langetermijndenken en de 4 fundamentele hindernissen die dit langetermijndenken in de weg zitten: gedateerde instituties, de macht van gevestigde belangen, onzekerheid in het hier en nu en onvoldoende besef van urgentie.
Het boek maakte de tongen los. Zo vroeg een van de deelnemers zich af: ‘Is IenW nou onderdeel van de oplossing – een ministerie dat het belang van toekomstige generaties vertaalt naar beleid, uitvoering en toezicht in het hier en nu? Of zijn we onderdeel van probleem – een gedateerde institutie die als spreekbuis van de gevestigde belangen dient?’
Een ander merkte op: ‘Binnen IenW lijken korte- en langetermijndenken als een scheidslijn door het departement te lopen. Water en milieu zijn van de lange termijn, transport en mobiliteit van de korte.’
En iemand stelde een kritische kanttekening bij de ambities van IenW voor hernieuwde aandacht voor langetermijnbeleid en het opheffen van spanningen zoals die tussen duurzaamheid en bereikbaarheid: ‘Om geloofwaardig te blijven, moet je ook laten zien wat je morgen níét meer doet. Verantwoorde keuzes maken bij trade-offs tussen duurzaamheid en bereikbaarheid die er vaak natuurlijk wél gewoon zijn. Zonder daarbij ‘de toekomst te koloniseren’.’
Jong Groepsraad RWS en de Jongere Milieuraad
Werken aan de toekomst? Betrek dan ook de toekomst! Jongerenparticipatie kan je helpen. Binnen IenW hebben we daar al op meerdere fronten ervaring mee opgedaan.
Sinds begin 2021 hebben met Jong Groepsraad RWS 10 jonge Rijkswaterstaatcollega’s een plek aan tafel tijdens elke groepsraadvergadering én een plek in de agendacommissie. Vanuit hun eigen perspectief en visie praten ze mee, spiegelen ze en brengen ze bewustwording. Zo brengen ze de stem van de jongere generatie in.
Een andere succesformule voor jongerenparticipatie is de Jongere Milieuraad (JMR) bij het Nationale Milieuprogramma van IenW In deze raad participeren jongeren intensief in het future generation proof maken van het beleid bij IenW. Kijk hier voor meer informatie!
Tips
Wil je jongerenparticipatie ook in jouw onderdeel of externe opgave vorm en inhoud geven? Zeven tips van de collega’s van JMR!
- Pionieren hoort erbij, laat je er niet door afschrikken.
- Vraag een jonge collega om jongerenparticipatie samen met jou op te zetten.
- Maak structuur en kaders duidelijk, maar laat de invulling over aan de jongeren.
- Ga naar waar de jongeren zijn.
- Zorg voor draagvlak en steun vanuit leidinggevenden.
- Borg diversiteit en inclusiviteit.
- Zorg steeds dat iedereen achter het uiteindelijke plan staat.
