Het is altijd heftig

Of ze sinds een half jaar heftigere zaken onder ogen krijgt dan voorheen? “Het is altijd heftig, elke zaak. Anders krijgen wij er als reclassering niet mee te maken. Er moet eerst een strafbaar feit gepleegd zijn,” zegt Schmitz. Dus nee, van zo’n ontwikkeling wil ze niet spreken in regio Oost, haar werkgebied waar ze projectleider huiselijk geweld en kindermishandeling is. Sinds maart zijn mensen in heel Nederland vaker thuis dan voorheen. En de manier waarop we thuis leven is met de komst van het coronavirus ook veranderd: soms is een huis werkplek, school en kinderopvang in een. “Die situatie kan veel spanning meebrengen, daar heb ik me vanaf het begin van de lockdown zorgen om gemaakt.”

Waar mensen vroeger op allerlei manieren steun en afleiding vonden buiten de deur, was dat maandenlang amper mogelijk. Sociale contacten kunnen zijn teruggelopen, er was bijvoorbeeld minder gezelschap van sportmaatjes of collega’s. Soms kwam daar ook nog onzekerheid over gezondheid en inkomen bij. Schmitz: “Hoe gaat je toekomst eruitzien? Wat als je als stel eigenlijk uit elkaar moet omdat het samen echt niet meer gaat, maar dat financieel niet overziet?”

Allerlei omstandigheden kunnen ertoe leiden dat spanningen thuis oplopen, wat de kans op fysiek, psychisch of seksueel geweld vergroot. Een daarmee ook de kans op herhaling, want veel mensen die in een situatie van huiselijk geweld zijn beland, blijven samenwonen. Justitiepartners, hulp- en zorgverleners houden zich bezig met de aanpak en de gevolgen van kindermishandeling en huiselijk geweld. Om zo samen een blijvend veilige thuissituatie te creëren.

Omdat de situatie afgelopen winter zo snel veranderde, was ook een acute omschakeling nodig bij de reclassering. Het inmiddels bekende verhaal: meer thuiswerken en dus meer videobellen met partners en cliënten. Het spreekuur Huiselijk Geweld vond online plaats. “En ook de reclasseringsadviezen werden toegespitst op de lockdown”, vertelt Schmitz. “Aandacht voor time-outs werd belangrijker. Je kan elkaar moeilijker ontvluchten, zoals je voorheen misschien deed. Maar hoe kan je jezelf én de ander in de huidige situatie toch rust geven?”

Mensen uit alle lagen van de samenleving kunnen de grip helemaal kwijtraken door een bepaalde situatie, benadrukt Schmitz. “Het bouwt op. Tot ze flippen, gaan slaan, domineren of stalken. Dat valt niet goed te praten, maar ik heb zoveel casussen gezien waarin stress zo erg oploopt. Als mensen dan niet op tijd een uitlaatklep vinden, kunnen ze doorslaan.”

(tekst loopt door onder foto)

“Maak goede afspraken”, zeggen Schmitz en haar collega’s vaak tegen cliënten. “Het zit in heel praktische dingen. Frustraties en irritaties lopen op als je steeds bij elkaar zit, zeker als er een bepaalde dynamiek bestaat tussen twee personen. Maar je hoeft niet de hele tijd in dezelfde ruimte te zitten, als je daar afspraken over kunt maken. Soms is de beste oplossing dat iemand tijdelijk bij vrienden of familie gaat wonen. Het is belangrijk dat er thuis meer rust komt.” Juist vanuit het oogpunt van die rust gelooft Schmitz zo sterk in de multidisciplinaire én snelle aanpak van het spreekuur Huiselijk Geweld. “Zorg en straf moeten samengaan, we hebben als organisaties elkaars informatie en expertise nodig.”

Schmitz heeft zich dit jaar meer zorgen gemaakt. “Vooral om kinderen. Spanning in huis is funest, dat voelen ze aan. Hoe gaan kinderen daar woorden aan geven? En waar kunnen ze dan heen? Dat vind ik zorgelijk. Altijd al, maar zeker toen kinderen maandenlang niet naar school konden. Huiselijk geweld maakt zo veel slachtoffers.”