Tekst Adriaan Duivesteijn
Foto René Verleg
Thuiswerken blijft voorlopig de opdracht. Voor de een geen probleem, maar voor de sociaal ingestelde kantoortijgers blijft het lastig. Acceptatie van de thuiswerksituatie kan rust geven. Tegelijk ziet vrijwel iedereen ook wel de voordelen: je kunt je eigen tijd indelen.
Tessel Houdijk
“Ik heb het nog steeds even druk, maar thuiswerken betekent voor mij niet dat de werkdruk hoger is. Ik ervaar een andere druk. Het werk gaat prima vanuit huis, maar ik zit nu wel hele dagen achter de computer. Die staat in de keuken, binnen twee stappen ben ik bij het koffiezetapparaat. Voor de lockdown was ik veel buiten de deur, in gesprek met mensen, in beweging. Daar haal ik mijn energie en nieuwe ideeën uit en is ook een belangrijk onderdeel van ons werk. Half september had ik voor het eerst weer een fysieke bijeenkomst. Maar het blijft toch voornamelijk thuiswerken. Er zijn veel vormen van contact op afstand en dat werkt fantastisch. Maar ik moet wel manieren vinden om ook nieuwe mensen te blijven ontmoeten en ervaringen te horen. De rest kan prima vanuit de keuken.”
Nienke Zuidema
“In de eerste weken kon ik helpen bij een crisisteam en was ik dus op kantoor, maar toen die klus af was, begon ook voor mij het thuiswerken. Dat heeft zeker voordelen, je kunt je eigen dagritme volgen, maar ook lastige kanten, zeker als je single bent. Ik heb mij netjes aan de regels gehouden, misschien wel langer dan strikt noodzakelijk. Lange tijd heb ik niemand gezien. Met vrienden en familie - die allemaal in Groningen wonen - had ik contact via telefoon en Whatsapp. Ook toen de regels versoepeld werden, bleef ik voorzichtig. Nu met die tweede golf denk ik weer heel bewust na over wat ik wel en niet doe. Ga ik naar die vriendin in Arnhem? De uit-thuisbalans is nu wel zoek. Ik mis de sociale- en vooral de spontane contacten. Ook je mentale gezondheid moet je op peil zien te houden. Daar mag best nog meer aandacht voor zijn.”
Diederik Lambeek
“Thuiswerken in de eerste fase van de lockdown was een flinke uitdaging. Een dochter van 3, een zoontje van nog geen jaar en de kinderopvang dicht. Voor mij was het bijna niet te doen. Ik werkte soms aan de bar in de keuken, met mijn zoon in de draagzak. Als adviseur sociale media was ik ook verbonden aan het crisisteam. Je werkt in zo’n team vele malen effectiever als je elkaar ziet. Daardoor was ik vaak bij VWS én bij het crisiscentrum van JenV. Thuiswerken geeft ook rust… als de kinderen niet thuis zijn. Ik kan dan ongestoord doorwerken en meters maken. Op kantoor met een dynamische afdeling is dat soms best lastig. Een paar dagen per week thuiswerken mag daarom van mij ‘normaal’ worden. Maar dat kan pas echt als we het virus helemaal onder controle hebben.”
Abigail Norville
“Natuurlijk vragen mensen mij wanneer ze weer terug kunnen naar kantoor. Soms denk weleens: hebben we allemaal wel dezelfde minister-president? Zijn boodschap is dat we voorlopig blijven thuiswerken. Dat geldt voor iedereen, ook voor het Rijk. We zijn in een soort rouw, moeten zaken loslaten, anders werken. Ik heb ervaren dat een videoconference werkt, ook bij solliciteren. Recent hadden we een gesprek met een kandidaat die verkouden thuis zat. Die was het best in staat om verbinding te leggen en slechtte zo het vooroordeel dat je het totaalplaatje moet zien. Veel kan dus vanuit huis. Zelf hoop ik ook dat er weer meer mogelijkheden komen om op kantoor te werken, maar moeten we dan terug naar de tijd van voor corona? Allemaal tussen 7.30 en 9.30 uur naar kantoor, weer in de file staan, allemaal op hetzelfde moment aan het werk? Iedereen piekt op een eigen moment.”
Mohamed Taounza
“Na een intensief traineeship bij de gemeente Den Haag, wilde ik er even tussenuit. Reisplannen had ik niet, ik wilde mijn tijd nemen om na te denken over mijn toekomst. Op 1 september ben ik bij VWS Flexbeleid gestart, tevens mijn eerste ervaring met thuiswerken. En dat bevalt mij wel. Het geeft rust, en ruimte om zelf je tijd in te delen. Mijn manager en collega’s van het team heb ik in persoon kunnen ontmoeten. De kennismaking gaat verder vooral via het scherm. Al voel ik mij echt welkom bij VWS, het is soms lastig om een collega te bellen voor zo maar een praatje. Technologie lijkt toch geen vervanging voor persoonlijk contact.”
Sacha Hermsen
“Nee, thuis ervaar ik geen hogere werkdruk, geen stress. Ik heb mijn eigen kamer, lekker om de deur achter mij dicht te doen en ongestoord te kunnen werken. Ook vóór corona werkte ik ’s ochtends vaak thuis. Ik ben flexibel, niet iemand die per se om half negen moet beginnen. Ik spreek veel mensen, binnen en buiten VWS, dat is onderdeel van mijn werk. Soms ga ik daarvoor naar kantoor, maar ik probeer toch zo veel mogelijk vanuit huis te werken. We komen er nu achter dat veel niet op kantoor móet. Terwijl het idee nog steeds leeft dat teamoverleg op kantoor toch meer oplevert. In mijn ogen ben je tijdens zo’n overleg toch ook veel tijd kwijt aan het sociale aspect. Teamoverleggen kunnen prima digitaal, je concentreert je meer op de inhoud. Voor een digitaal koffiemoment is er natuurlijk ook volop gelegenheid. Al gebeurt dat nu minder spontaan, ik plan het nu in.”
Tamim Wakili
“In het begin werkte ik aan de salontafel. Ik dacht: we gaan snel weer terug naar kantoor. Dus niet. Ik heb een werkplek ingericht, in een aparte kamer. Met een paar mooie planten heb ik daar een prettige plek van gemaakt. Thuiswerken is nu normaal. Ik ben sneller op mijn werkplek, en tegelijk heb ik minder haast. Reistijd heb ik niet nodig om afstand van mijn werk te nemen. Belangrijk is dat je structuur aanbrengt. Wanneer begin je? Wanneer stop je echt? Dus niet ‘stiekem’ blijven doorwerken. Je moet de werk-privébalans zelf goed in de gaten houden. In het begin voerden we gesprekken digitaal. Toen het kon, deden we dit op kantoor. Dat werkt toch beter: je ziet de hele persoon, de non-verbale communicatie. Fysiek contact is gewoon fijn. Thuiswerken blijft voorlopig de norm. Ik heb dat geaccepteerd; je maakt het jezelf daarmee een stuk makkelijker.”
Adriaan Brouwer
“Thuiswerken bevalt mij vanaf het begin. Een voordeel dat ik niet had verwacht, is dat ik veel minder moe ben. Ik spreek veel mensen, binnen en buiten VWS. Maar ‘live’ vergaderen kost mij energie. De interactie, letten op signalen, zaken die niet uitgesproken worden. Bij online vergaderen is dat toch anders en vind ik het makkelijker om het onuitgesprokene te benoemen. Impliciet wordt expliciet.
Waar ik nachten wakker van lig, zijn de mensen in het team die echt ongelukkig worden van de coronamaatregelen. Daar zitten mensen bij van wie ik het totaal niet had verwacht. En ik leef erg met hen mee. Of het dan helpt om voor die mensen een uitzondering te maken? Misschien, maar op kantoor is het nu ook niet echt het toonbeeld van gezelligheid. Ik denk dat de oplossing dieper ligt. Als je de situatie niet kunt veranderen, verander dan je eigen blik op de situatie. En ik weet het, dat is makkelijker gezegd dan gedaan.”