Tekst Sabina van Gils
Foto Hans Roggen

Al bijna acht maanden werken de meeste VWS’ers vanuit huis. De ervaringen lopen enorm uiteen: sommigen vinden het geweldig, anderen willen niets liever dan gewoon weer terug naar het oude, vertrouwde kantoor. Zicht houden op het welzijn van alle collega’s, is voor VWS als werkgever een behoorlijke uitdaging. Preventiemedewerker Esther Dukker: "In De Resident werken ongeveer 1.500 mensen, dat zijn 1.500 individuele gevallen."

Hoe weet je of het goed gaat met de thuiswerkende VWS’ers?

“Voor de zomer hebben veel VWS’ers het belevingsonderzoek ingevuld. De resultaten gaven een goed beeld van hoe het met de thuiswerkers gaat. Een andere belangrijke bron van informatie was de ronde langs alle directies die is gemaakt vanuit het project Resident 1.5. Maar natuurlijk heb ik meer middelen om de vinger aan de pols te houden; ik spreek regelmatig uitgebreid met HR-adviseurs, de verzuimadviseur, bedrijfsartsen, bedrijfsmaatschappelijk werkers en met de ergo-coaches.”

'Sommige collega’s hebben het echt niet makkelijk'

Wat is jouw conclusie op basis van het onderzoek en de gesprekken?

“Dat het over het algemeen best goed gaat met de meeste thuiswerkers. Veel van hen vinden de betere balans tussen werk en privé een groot voordeel. Ook zijn een hoop mensen thuis productiever doordat ze geconcentreerd kunnen werken. Dat neemt niet weg dat er ook een groep is voor wie thuiswerken een uitdaging is. Sommige collega’s hebben het echt niet makkelijk. Ook de balans tussen werk en privé is heel fragiel: de verleiding is groot om maar door te gaan. Het is heel belangrijk om ook thuis je werk goed af te sluiten. En dat betekent: laptop dichtklappen, telefoon op stil zetten en al je apparaten uit het zicht leggen.”

Schreeuwende kinderen, mantelzorgen, klein huis, geen aparte werkkamer. Wat doet VWS voor mensen voor wie thuiswerken praktisch onmogelijk is?

“Voor hen is maatwerk nodig. Collega’s die om wat voor reden dan ook niet thuis kunnen werken, adviseer ik in gesprek te gaan met hun leidinggevende, om te bespreken wat nodig is om de situatie te verbeteren. Denk aan aangepaste werktijden, een ander takenpakket, of in het uiterste geval een werkplek op kantoor. Bedrijfsmaatschappelijk werk of de bedrijfsarts kunnen hierin eventueel adviseren en ondersteunen.”

'Mijn thuiswerkgeheim is een goed dagritme en voldoende licht en beweging'

Hoe worden VWS’ers ondersteund die het mentaal zwaar hebben?

“Afhankelijk van de aard en ernst van de klachten, zijn er verschillende mogelijkheden. Zo zijn er apps beschikbaar die je helpen voldoende te ontspannen, en is er een legio aan online trainingen op het gebied van mentale vitaliteit. Denk aan ‘Mindfulness’ of ‘Optimisme voor Beginners’. Collega’s die behoefte hebben aan een gesprek, kunnen bellen met de bedrijfsmaatschappelijk werkers of een bedrijfspsycholoog. Dat kan ook vertrouwelijk en éénmalig, zeg ik er voor de zekerheid maar even bij. En natuurlijk kun je ook een telefonische afspraak maken met de bedrijfsarts. Omdat er zoveel mogelijkheden zijn, heeft OBP een flyer gemaakt over gezond en vitaal thuiswerken. Daarin staat alle mogelijke hulp op een rij.”

Zijn de verzuimcijfers sinds het thuiswerken opgelopen of afgenomen?

“Het langdurend verzuim is redelijk gelijk gebleven, het kortdurend verzuim is afgenomen. Hoe dit komt, weten we nog niet precies, maar een reden kan zijn dat het thuis toch makkelijker is om aan het werk te blijven. Als je je een beetje beroerd voelt, klap je na een ochtend rust in je joggingbroek toch weer je laptop open. Dat is een veel minder grote opgave dan je nette kleren aantrekken en in alle vroegte met de trein naar kantoor reizen.”

portret Esther Dukker
Esther Dukker: “Het langdurend verzuim is redelijk gelijk gebleven, het kortdurend verzuim is afgenomen. Hoe dit komt, weten we nog niet precies, een reden kan zijn dat het thuis toch makkelijker om aan het werk te blijven."

Hoe voorkom je mentale en fysieke klachten als mensen thuiswerken?

“Zoals ik net al zei, is er een legio aan mogelijkheden om VWS’ers thuis te ondersteunen. Zowel mentaal als fysiek. Mensen kunnen hun plek thuis Arboproof inrichten met leenstoelen uit De Resident, ook is er budget om het een en ander aan te schaffen. De ergocoach van je directie adviseert over de goede werkhouding en een ergonoom van UBR kan online advies geven over de inrichting van de werkplek. Ik zou zeggen: maak hier gebruik van!”

De lijst met ergocoaches is te vinden op het Rijksportaal

We moeten voorlopig nog wel thuis moeten blijven. Wat is jouw grootste zorg?

“Hoe we zicht houden op het mentale welzijn van alle medewerkers. Natuurlijk, we doen ons best om iedereen te ondersteunen, maar een werkgever ziet niet alles. In De Resident werken ongeveer 1.500 mensen, dat zijn 1.500 individuele gevallen. Die kunnen we onmogelijk allemaal persoonlijk in de gaten houden. Daarom het dringende advies: trek zelf aan de bel als je thuis ergens tegenaan loopt. Dat kan bij je leidinggevende of de bedrijfsarts, bedrijfsmaatschappelijk werker of bedrijfspsycholoog.”

Hoe vind je het zelf om thuis te werken?

“Ik vind het heerlijk! Ik heb een aparte werkkamer met goede spullen en fijne muziek, en houd het daardoor prima vol. Mijn ‘thuiswerkgeheim’ is een goed dagritme en voldoende licht en beweging. Mijn dagelijkse fietstocht naar kantoor heb ik vervangen door een fikse ochtend- en avondwandeling, en ik sport een paar keer in de week. Dat heeft ervoor gezorgd dat ik het in de lockdown uiteindelijk heb kunnen beperken tot één coronakilo. Alleen het contact met collega’s mis ik wel. Sinds kort maak ik fietstochtjes naar collega’s die in de buurt wonen. Even een kopje koffie, bijpraten en weer naar huis. Op die manier werk ik niet alleen aan mijn fysieke, maar ook aan mijn mentale gezondheid.”