Tekst Douwe Anne Verbrugge
Foto Sjoerd van der Hucht. Op de foto: Rens Mensink en Marjolijn van den Aardweg

Wie zijn we? Wat willen we? En wat kunnen we? Drie vragen die VWS’ers dwingen om met een hernieuwde blik naar het eigen werk en de eigen organisatie te kijken. Vanuit het ‘Verhaal van VWS’ - Samen gezond, fit en veerkrachtig - begeleiden Marjolijn van den Aardweg  (beleidsadviseur HR), Edward de Ruiter en Rens Mensink (organisatieadviseurs P&O) de leiderschapsontwikkeling en organisatieontwikkeling bij VWS.

Wie zijn eigenlijk de leiders van VWS?

Marjolijn: “Voor het leiderschapstraject hebben we als doelgroep: iedereen binnen de kern met P-verantwoordelijkheid vanaf schaal 15 tot aan de Bestuursraad. Dat zijn zo’n 120 VWS’ers.”

En blijkbaar is het nodig om een leiderschapsontwikkeling in te zetten?

Marjolijn: “Door de coronatijd is er weinig geïnvesteerd in de ontwikkeling van onze managers, dus zo gek is het niet dat we daar nu op inzetten. Met behulp van een ‘persoonlijk kompas’ hebben we onze leiders gevraagd waarin zij zich willen ontwikkelen.”

Wat kwam naar voren?

Marjolijn: “Heel veel natuurlijk, maar het omgaan met werkdruk binnen het eigen team en het loslaten van teveel sturen op de inhoud van het beleid werden vaak genoemd. Veel managers zijn zelf beleidsmedewerker geweest. Ze zijn vaak enorm betrokken bij de inhoud en vinden het soms lastig dit los te laten, terwijl het hun primaire taak is hun team aan te sturen.”

En alle leiders gaan nu keihard aan de slag met hun ‘persoonlijk kompas’?

Marjolijn: “Jein, hahaha. Ken je het woord ‘jein’ niet? Het komt uit het Duits. In Nederland hebben we er jammer genoeg nog geen goede term voor. ‘Jein’ is een samenvoeging van ‘ja’ en ‘nein’. Ja en nee dus. Want ja, de behoefte om te ontwikkelen is groot: er wordt enthousiast gereageerd op het programma. En nee, want de werkdruk is zo hoog dat de leiders het lastig vinden om tijd en ruimte te vinden om stil te staan bij hun eigen positie en aan hun ontwikkeling te werken. Ik gun het hen dat ze die tijd en ruimte vinden; óók als voorbeeld naar het eigen team.”

Maar als VWS-organisatie is het wel belangrijk om stil te staan bij de vraag waar we naartoe willen, toch?

Rens: “Uiteraard. Het ‘Verhaal van VWS’ (Samen gezond, fit en veerkrachtig) dat onlangs is ontwikkeld, geeft hier richting aan. Met vragen als waar staan we voor, waar zijn we goed in, wat willen we bereiken en wat dat betekent voor onze concrete agenda en ambities? Het gaat om de diepere kernwaarden die we met deze vragen willen benoemen. De antwoorden moeten invulling geven aan het ‘organisatie-kompas’ dat richting geeft aan onze toekomst.”

Organisatiekompas in een oogopslag

Een identiteitsverhaal dus?

Edward: “Inderdaad, het ‘organisatie-kompas’ gaat over je identiteit. Niet alleen voor leiders, maar voor ons allemaal. En het is belangrijk om dat als team met elkaar te doorleven. Zo is en blijft de kernwaarde ‘samen’ heel belangrijk voor VWS. Maar wat betekent samenwerken met het veld, met andere departementen en andere stakeholders concreet voor een directie? Ook is de coronatijd voor veel directies aanleiding geweest om zich te herijken. Welke rol willen zij gaan spelen en welke competenties zijn hiervoor nodig?”

Rens: “Maar voor reflectie over wie we zijn en op welk speelveld we aanwezig willen zijn, is wel rust en ruimte nodig binnen de organisatie. Niet alleen om jezelf als directie te spiegelen, maar ook in de samenwerking met onze partners in de zorgsector.”

Hoe gaan jullie hiermee aan de slag?

Edward: “We hebben een faciliterende rol: meedenken en begeleiden. We hebben een programma/workshop van twee dagdelen ontwikkeld waarin (management)teams hun eigen kompas kunnen maken. Ze benoemen met elkaar hun gezamenlijke ambities, hun rol, kerncompetenties en kernwaarden. Dat geeft  richting aan de koers die ze de komende jaren willen varen. Vanaf eind mei gaan we proefdraaien met dit programma. Met de feedback die we krijgen, willen we dit programma verder perfectioneren. Niets mooiers dan de kennis en expertise van alle VWS’ers zo goed mogelijk in te zetten voor een maatschappij die steeds complexer wordt. Nogmaals: we moeten als VWS’ers onszelf hier ook de tijd en rust voor gunnen.”

Meer informatie

Ben je nieuwsgierig geworden en heb je behoefte aan meer informatie?
Of wil je een sessie voor je team plannen? Neem contact op met het team Organisatieontwikkeling van de afdeling P&O:

Rens Mensink of Edward de Ruiter

Samen beter. Doe je mee?
Lees ook het interview met Mitch van Abkoude over arbeidsmarktcommunicatie in de vorige vws#Dia.