Tekst Dick Duynhoven
Foto Richard van der Bijl
Gevraagd naar zijn Place to Be, zegt Richard van der Bijl (33) als eerste: “Mijn fietszadel. Maar eigenlijk ook het hele stuk vanaf Turkije tot aan Kirgizië.” Begrijpelijk antwoord van de beleidsmedewerker 'Duurzaamheid & Gezondheid' (directie MEVA) die zijn droom volgde en in zes maanden tot aan de grens van China fietste.
Naar China fietsen. Hoe kom je erbij?
“Dat is geen spectaculair verhaal hoor. Vroeger had ik een hekel aan fietsen. Elke dag vijftien kilometer door weer en wind van Puttershoek naar de middelbare school. Pfff. Pas later ging ik voor mijn plezier fietsen. Mijn eerste fietsavontuur was met een vriend op de tandem naar Luxemburg. Zo’n bruine Gazelle uit de jaren vijftig. Eén grote ramp, alles ging kapot. Maar toch, maar toch. Tijdens een fietstocht plopte het ineens bij mij op: ik zou wel in een ruk door willen fietsen naar China. En dat bleef in mijn achterhoofd zitten.”
Maar waarom China?
“Tijdens mijn studie Geschiedenis raakte ik geïnteresseerd in de Zijderoute. Turkije, Oezbekistan, Tadzjikistan, Kirgizië, China… Dus op een gegeven moment dacht ik: waarom eigenlijk niet? Ik kocht een heel goede tweedehands toerfiets. De Tank noem ik hem, hij is nagenoeg onverwoestbaar. Vier tassen erbij, tent, regenpak en, ook altijd handig, een setje bandenplak.”
Route vooraf helemaal uitgestippeld?
“Alleen globaal. Onderweg gebruikte ik een handige route-app, Komoot, waarop je ook de hoogteprofielen en zelfs de kwaliteit van het wegdek ziet. Ik heb niet de snelste weg naar China genomen. Het leek me prachtig om langs de kust van Kroatië te fietsen, door Griekenland en Turkije. Cappadocië, prachtig! En de Pamir Highway, die wilde ik er per se bij hebben. Dat is zo’n beetje de heilige graal voor toerfietsers, de op een na hoogst begaanbare weg voor fietsers ter wereld. Tussen de 2500 en 4650 meter. Van Tadzjikistan naar Kirgizië.”
Ben je een fantast of een realist?
“Lastig kiezen. Om te bedenken dat je naar China gaat fietsen en het dan ook echt te doen… Daar heb je, denk ik, beide eigenschappen voor nodig. Ik ben zowel een dromer als een doener.”
Een beschouwer of een genieter?
“Vooral een genieter. Ik heb heel erg genoten van de contacten onderweg, de gesprekken, de gastvrijheid. De kop thee die je aangeboden krijgt, ‘çay, çay’! Daar leefde ik echt bij op. En natuurlijk de schitterende landschappen en steden waar je doorheen fietst. Soms zie je de horizon niet in een woestijnlandschap of hoogvlakte en op andere momenten rijd je door de prachtige valleien van Cappadocië of de Panj-rivier.”
Ziek geweest? Bang geweest?
“Toen we langs de Pamir Highway in onze tentjes lagen op 4200 meter hoogte in de ‘middle of nowhere’ kreeg ik barstende hoofdpijn. Dat was wel eng. Hoogtepil genomen, veel water drinken, paracetamol. Afgezien van een week buikloop in Tadzjikistan, ben ik gelukkig niet echt ziek geweest. Over de veiligheid had ik me vooraf wel enigszins druk gemaakt. Maar dat was uiteindelijk niet echt nodig. Ik was wel bang voor honden. In Griekenland en Turkije lopen soms gigantisch grote honden, die houden van fietsers en hun kuiten… En het onweer in Turkije. Op die eindeloze vlaktes, dan zag ik de hele lucht opeens grijs worden en dan hoopte ik vurig dat ik iets tegen zou komen om even te schuilen.
Echt niet veilig vond ik het op een deel van de Pamir Highway, langs de grens met Afghanistan. Doordat we slecht getimed hadden, reden we er ‘s avonds nog. Stikdonker. We hadden al Taliban-vlaggen gezien en opeens zagen we aan de Afghaanse kant de lampen van een stel jeeps. Toen zijn we wel een tijdje achter een rotsblok gaan zitten.”
Je zegt ‘we’. Fietste je met anderen?
“Ik ben alleen vertrokken, maar heb af en toe stukjes samen gefietst. Via LinkedIn kwam ik in contact met Lennart. Met hem heb ik een stuk gefietst in Duitsland en Oostenrijk. Later kwamen we elkaar weer tegen in Georgië en hebben we daarna samen de Pamir Highway gefietst. In Turkije heb ik ook nog een stuk met een vriend en met mijn vriendin samen gefietst. Die afwisseling is wel leuk. Samen voel je je veiliger en is het ook gezellig. In je eentje ben je weliswaar meer kwetsbaar, maar je staat wel meer open voor contacten onderweg. Mensen benaderen je ook eerder als je alleen bent.”
Bij VWS werk je voor het programma Duurzaamheid & Gezondheid. Onderweg nog aan gedacht?
“Fietsen is natuurlijk sowieso de meeste duurzame manier van reizen en ook nog eens goed voor je gezondheid. Duurzaamheid… dat ben ik onderweg niet echt tegengekomen helaas. Alles wat we in Nederland naar de milieustraat brengen, klein en groot afval, zag ik onderweg langs de weg of in het ravijn liggen. En overal die plastic tasjes.”
Je fietste in zes maanden naar China. Totaal bijna 10.000 kilometer. Tot aan de grens.
“Mijn doel was wel om ook in China zelf te fietsen. Maar bij de officiële doorgang bij het plaatsje Nura, ongeveer 50 kilometer ten oosten van Sary-Tash in Kirgizië, werden we teruggestuurd. We zijn puur voor het idee in een verlaten gebied nog een beekje overgestoken en door een hekje gestapt, het niemandsland in. Het was geen China, maar voelde toch als een kleine overwinning. Eigenlijk wist ik vooraf al dat we er niet in mochten. Niet erg, want ook in dit geval was de reis belangrijker dan de bestemming.”
Wat zijn drie adviezen voor iemand die ook zo’n zware, spannende en verrassende fietstocht wil maken?
“Investeer ten eerste in een goede fiets. Kan een tweedehands zijn, maar wel een goede. Je hebt toch gauw 25 tot 30 kilo bagage aan je fiets hangen en je gaat er een groot deel van je tijd op doorbrengen. Ten tweede: neem niet te veel spullen mee. Achteraf beschouwd had ik toch ook te veel kleding mee. En als laatste: plan een route en ga gewoon! Mensen mogen ook altijd even contact met me zoeken voor tips bij een fietsreis. Ik denk met alle plezier mee!”
