Tekst Marc Mijer
Foto Tineke Dijkstra
In de praktijk bestaat circulair bouwen voor Janssen de Jong Groep op dit moment vooral uit twee elementen. Ten eerste: het gebruik van materialen die geoogst zijn uit bestaande gebouwen. Ten tweede: de eigen nieuwe gebouwen dusdanig demontabel en remontabel bouwen, dat ze aan het einde van de levensduur zelf ook weer geoogst kunnen worden. Met dat laatste was dit bouwbedrijf 50 jaar geleden al bezig. Het doel destijds was om bedrijfshallen met een lage foutkans in elkaar te zetten. Daar bedacht het bedrijf een eenduidig, lego-achtig systeem voor. Met succes, want er werden meer dan 5.000 gebouwen van neergezet. “Het begrip circulair bestond toen nog niet”, aldus Ivo van der Mark. “Maar conceptmatig bouwen zit daardoor wel in ons DNA. En dat opent de deur naar circulair bouwen.”
Ivo van der Mark is CEO bij Janssen de Jong Groep. Deze bouworganisatie ontving de Circular Award 2022 in de categorie Business Large, voor de ontwikkeling van het ModuFair circulair appartementencomplex.
De deur naar circulariteit heeft Janssen de Jong sinds een jaar of vijf wijd open staan. Vooral ModuFair springt in het oog. Van der Mark omschrijft het als losmaakbare, conceptmatige bouw met een hoog lego-gehalte. Een grote circulaire stap daarbinnen is het gebruik van circulair beton, geoogst uit oud gebruikt beton. “Het feit dat dit mogelijk is, zie ik als één van de meest inspirerende innovaties binnen circulair bouwen. En het is nog een Nederlandse uitvinding ook.” Maar Janssen de Jong kijkt verder dan circulair beton. Het bedrijf is eigenaar van New Horizon Urban Mining, de specialist in het oogsten en upcyclen van oude bouwmaterialen. “Daarmee voeren we 44 productlijnen, variërend van circulaire vloeren en wanden tot een product als Ciclobrick. Al die producten proberen we, naast circulair beton, zo vaak mogelijk in onze bouwprojecten toe te passen. Het doel van Jansen de Jong Bouw is om in 2025 voor 50% circulair te zijn.”
"Het oogsten van panden kan nog wel een extra stimulans gebruiken."
Oogsten versus slopen
Een ambitieus doel, dat bovendien niet al te ver in de toekomst ligt. Gaat Janssen de Jong het halen? “We zetten grote stappen. Maar het is niet altijd even gemakkelijk. Zo vergen certificeringstrajecten voor nieuwe materialen veel tijd. De veranderingsbereidheid bij de betrokken partijen lijkt niet altijd even hoog. Daarnaast wil je nieuwe circulaire producten ook rendabel op de markt kunnen zetten. Wat dat betreft is het misschien maar goed dat traditionele materialen momenteel steeds duurder worden. Zo komen de prijzen dichter bij elkaar te liggen.” Ook de overheid kan op verschillende manieren een steentje bijdragen, vindt Van der Mark. “Wat je al vaak ziet, is dat gemeenten bij binnenstedelijk bouwen een minimum aan circulair materiaalgebruik eisen. Ook de duurzaamheidseisen in het Bouwbesluit worden steeds verder aangescherpt. Maar het oogsten van panden kan nog wel een extra stimulans gebruiken. Via wet- en regelgeving zou je een ondergrens in de markt kunnen leggen, waarmee je een circulariteitseis stelt aan sloopprojecten. Belangrijk, want slopen en oogsten zijn echt twee verschillende dingen. Zeker, als je een gebouw sloopt worden materialen ook hergebruikt. Huizen vind je dan terug als granulaat onder een snelweg. Maar dat is downcycling. Bij het oogsten van panden ben je zorgvuldig aan het afpellen, en genereer je materiaalstromen die als halffabricaat dienen voor nieuwe bouwmaterialen. Als je die vervolgens remontabel toepast, heb je er nog eeuwen plezier van.”
Nieuwe generatie
Woody Building Concepts, een onderneming van de Janssen de Jong Groep, realiseert langs de A59 momenteel het Houtlab. Dit bedrijfsverzamelgebouw bied ruimte aan partijen die zich bezig houden met houtbouw en circulariteit. “We hebben er ook een challenge aan verbonden voor studenten”, vertelt Van der Mark. “Wat denken zij te kunnen bouwen van de elementen waar het Houtlab uit bestaat?”. Zo promoot Janssen de Jong circulariteit op veel verschillende manieren. Misschien wekt het winnen van de Circular Award 2022 dan ook niet al teveel verbazing. “Wij zijn er heel blij mee. Als je als bedrijf werkt aan dit soort ontwikkelingen, vraagt dat om een intrinsieke motivatie van al onze medewerkers. Zo’n award levert erkenning op, die ons helpt om op de ingeslagen weg verder te gaan.”
Met 42 jaar is Van der Mark één van de jongste CEO’s van een groot bouwbedrijf. Hij voelt zich dan ook onderdeel van een nieuwe generatie. “Het is aan ons om nu een voortrekkersrol te pakken. Ik voel mij echt verantwoordelijk voor wat we achterlaten voor volgende generaties. Zelf ga ik het misschien niet meer meemaken, maar ik zou ontzettend trots zijn als over enkele tientallen jaren iemand een door ons gebouwd pand oogst en zegt: ‘Zo, dat hebben die gasten toen goed in elkaar gezet’.”
