Tekst Marc Mijer
Foto Tineke Dijkstra
‘Consumenten moeten hier ook van kunnen profiteren, maar op welke markt breng ik dit concept naar de klant?’ Met die vraag liep Tiemen ter Hoeven ongeveer 11 jaar geleden rond. Als consultant van Deloitte had hij net een studie verricht voor een grote fabrikant uit de automotive industrie. Het onderwerp: re-manufacturing, ofwel het terughalen, oplappen en hergebruiken van eerder verkochte componenten. Deze aanpak resulteert in 70 tot 80% minder materiaalgebruik, en is daardoor behalve duurzaam ook winstgevend. Ter Hoeven zag er een groene business case in. Hij vatte het plan op om re-manufacturing op de consumentenmarkt te introduceren. Hij wist alleen niet direct met welk product. Totdat hij in zijn woonplaats Amsterdam het bronmateriaal letterlijk op straat zag liggen: fietsen.
Tiemen ter Hoeven is oprichter en CEO van Roetz Bikes, dat fietsen een tweede leven gunt en mensen een tweede kans. Het bedrijf won de Circular Award Business Small 2022.
Sinds Ter Hoevens Eureka-moment op straat is er veel gebeurd. Roetz Bikes heeft het tweede lustrum achter de rug en laat jaar in jaar uit tientallen procenten groei zien. Het bedrijf gebruikt oude fietsframes van de straat en uit fietsendepots voor de productie van nieuwe design fietsen. Ze worden in elkaar gezet door medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt, die in samenwerking met een stichting worden opgeleid voor een baan in de Roetz Fair Factory -of elders. Circulariteit, sociaal ondernemen en winstgevendheid gaan hier dus hand in hand. “Maar”, zo weet Ter Hoeven, “dat was slechts het begin. Circulariteit kent verschillende niveaus en wij zetten onze voet steeds een treetje hoger.” Zo’n volgende stap was de klus waarbij Roetz duizenden oude NS OV-fietsen door de fabriek trok, om ze weer als nieuw bij de opdrachtgever af te leveren. Een sterk staaltje opschalen. Maar een nog veel grotere stap zette het bedrijf onlangs.
Een fiets voor het leven
Oude fietsen zie je genoeg op straat. Ter Hoevens eigen fiets, waarmee hij 30 jaar geleden naar de middelbare school peddelde, staat nog altijd bij zijn moeder in de schuur. En als hij daar op bezoek is, springt hij gewoon weer op die trouwe tweewieler. “Maar oude e-bikes, die zie je niet in het straatbeeld”, zegt hij. “Dat komt doordat reparaties vaak duur zijn, de accu’s slijten en door andere complexiteiten. Dat past bij het verdienmodel van de fabrikanten. Zij stappen naar ontwerpers met de vraag om een fiets te bedenken die net lang genoeg meegaat om klanten tevreden te houden, maar die na 5 of 6 jaar ook weer vraagt om een vervangende aankoop.” Dat, zo bedachten Ter Hoeven en zijn team, kan anders. Ze wilden aanhaken bij de snelgroeiende markt voor e-bikes, maar dan wel op een circulaire manier. “Wat je dan moet doen, is de fiets anders ontwerpen en dat koppelen aan een nieuw soort service. Daarmee krijg je een fiets die letterlijk een leven lang meegaat.”
“Wij hebben er belang bij dat de fietsen en alle onderdelen goed blijven, omdat alles altijd weer bij ons terugkomt."
E-bike zonder e-waste
De Roetz Life e-bike is zo ontworpen, dat het verwisselen van onderdelen enorm simpel is. Het vervangen van een wiel kan in 20 seconden, maar ook het stuur en zelfs de motor zijn in een handomdraai te verwisselen. Dit betekent dat deze fietsen gemakkelijk te onderhouden zijn en nooit vervangen hoeven te worden. Met behulp van slimme IT wordt de status van fietsen op afstand bijgehouden. Zo kan het systeem signaleren dat een fietsband een minuscule lek heeft, nog voordat de klant dat merkt. De volgende dag komt een logistieke partner van Roetz langs, om het wiel te wisselen. Het oude exemplaar gaat mee terug en wordt gerepareerd in de fabriek. “Wij hebben er dus belang bij dat de fietsen en alle onderdelen goed blijven, omdat alles altijd weer bij ons terugkomt. Het voordeel voor de klant is dat hij weinig omkijken heeft naar zijn fiets. En als hij behoefte heeft aan iets anders, kunnen we de modules simpel omwisselen zodat een andere fiets ontstaat. Denk aan iemand die kinderen krijgt, en zijn fiets daarop wil aanpassen. Geen probleem!” Met deze aanpak stelt Roetz een daad tegen de e-bike als bron van e-waste, dat het in de traditionele vorm eigenlijk al is. Net als alle afgedankte mobiele telefoons en computers vormen e-bikes een serieus afvalprobleem. “We zijn idealistisch”, aldus Ter Hoeven, “maar toetsen alles aan de realiteit van de markt. Gezien onze resultaten denk ik dat we op de goede weg zijn. Toch is het leuk om af en toe een aanmoediging te ontvangen, zoals de Circular Award. Het zet circulair ondernemen in de schijnwerpers, en geeft ons team een stimulans en de bevestiging dat we op het juiste spoor zitten.”
