Mensen kennen de Douane vaak vooral van Schiphol. Waar we geen paspoorten controleren, zoals veel mensen denken. Maar wel bagage. Dat is namelijk wat we doen: toezicht houden op goederen die de buitengrens van de Europese Unie over gaan.
En dan gaat het om veel meer dan alleen wat reizigers bij zich hebben. Want Nederland heeft een belangrijke rol in de wereldwijde handel en logistiek. Van alle goederen voor de Europese markt komt ongeveer een derde hier de grens over. Vooral met containerschepen in de Rotterdamse haven en met vrachtvliegtuigen op Schiphol. En omgekeerd gaan vanuit Nederland heel veel goederen de wereld over.
Veel zaken mogen gewoon de grens over. Sommige dingen alleen als er belasting voor is betaald, of als er de juiste papieren voor zijn. Dat checken we. Weer andere goederen mogen ons land absoluut niet in. Bijvoorbeeld omdat ze gevaarlijk zijn voor de gezondheid of het milieu. Onze taak is om die ongewenste zaken tegen te houden. Dat is extra belangrijk omdat er na onze check aan de grens verder geen controles meer zijn in de EU. Als wij ons werk goed doen, beschermen we daarmee ook de rest van ons werelddeel en zijn 500 miljoen inwoners. We zijn dus zogezegd de poortwachter van Europa. Die rol voeren we uit in havens, op vliegvelden, langs de kust, in goederenloodsen en bij (post)bedrijven.
De Douane is een handhavingsdienst. We controleren of burgers en bedrijven zich aan bepaalde regels voor invoer en uitvoer houden. En we helpen ze om daaraan te voldoen. Goede informatie en makkelijke aangiftesystemen zijn de basis van ons werk. Onze dienstverlening vullen we aan met controles. Administratieve controles, maar ook fysieke, dus van de goederen zelf. We voeren ze op een slimme manier uit: gericht, op basis van ervaring, informatie en risico’s die we afleiden uit data. En met behulp van de beste en modernste hulpmiddelen, zoals speurhonden, scan- en detectieapparatuur, een drone-team, een duikteam en een geavanceerd laboratorium.
We zorgen ervoor dat burgers en bedrijven belastingen betalen. Zoals accijns op onder andere bier, tabak en brandstoffen. De opbrengst, vele miljarden euro’s, gaat naar de Nederlandse schatkist. Dit geld draagt bij aan het financiële fundament van Nederland. Het gaat naar scholen, wegen, ziekenhuizen en andere zaken waar iedereen in ons land iets aan heeft. We zorgen er ook voor dat er douanerechten worden betaald bij de invoer van goederen. Dat geld gaat naar Brussel. Ons werk heeft een hoog Europees gehalte: Europa is één van onze opdrachtgevers. Verder werken we voor 9 Nederlandse ministeries, waaronder onze belangrijkste opdrachtgever: het ministerie van Financiën.
Met onze controles leveren we ook een bijdrage aan een sterke en eerlijke economie. We bestrijden namelijk oneerlijke concurrentie door namaakartikelen tegen te houden. En producten die anders tegen bodemprijzen op de Europese markt zouden worden gedumpt. Ook helpen we het bedrijfsleven door een snelle en makkelijke douaneafhandeling, met zo weinig mogelijk administratieve lasten. Alles om ervoor te zorgen dat de handel en logistiek geen onnodig oponthoud hebben. Belangrijk voor heel Nederland, want deze sectoren zorgen voor veel banen en welvaart. We zoeken in ons werk steeds het evenwicht tussen verantwoord controleren en dienstverlening. Bedrijven die betrouwbaar zijn gebleken, krijgen bijvoorbeeld minder (zware) controles. Ons intensieve overleg met het bedrijfsleven, uniek in de wereld, helpt bij een soepele samenwerking.
Onze opdrachtgevers en wij bundelen onze krachten in allerlei samenwerkingsverbanden. Dat doen we ook met meerdere andere overheidsdiensten, zoals de NVWA en RVO. Met onder andere de FIOD, Politie en Koninklijke Marechaussee werken we samen bij de aanpak van bijvoorbeeld ondermijnende criminaliteit. En we hebben nauwe banden met (douane)organisaties in het buitenland. Want samen staan we sterker. Dat geldt ook voor onze medewerkers. Want al is het douanewerk voor een groot deel geautomatiseerd, onze medewerkers zijn onmisbaar. Ons werk vraagt om mensen die stevig in hun schoenen staan, en de goede dingen op de juiste manier doen. We werken in dienst van de samenleving, dus iedereen moet op ons kunnen vertrouwen. Het onderwerp integriteit staat dan ook hoog op onze agenda.
In de 425 jaar dat de Douane bestaat, is de wereld complexer geworden. De internationale handel is groter dan ooit. Consumenten kopen steeds meer bij webshops over de hele wereld. Criminele organisaties werken als multinationals, en worden slimmer en brutaler. Daarom blijven we vernieuwen en verbeteren. Gelukkig zit innovatie ons in het bloed. Met bedrijfsleven, onderwijs en wetenschap testen we technieken als AI, blockchain, big data, sensortechnologie en autodetectie. Zo werken we aan betere dienstverlening, slimme handhaving en soepele logistiek. Dat betaalt zich uit: op internationale ranglijsten van internationale logistiek en douaneafhandeling staan we elke keer weer in de top. We worden gezien als één van de beste douanediensten van de wereld. Dat willen we graag blijven, daar werken we hard aan. Elke dag weer. Voor onze opdrachtgevers. Voor inwoners en bedrijven. Voor een veilig, gezond en welvarend Nederland en Europa.
