Foto Hybride geleiderail langs de N99 ter hoogte van Noorderbuurt in Noord-Holland.
De algemene doelstelling is dat het ministerie van IenW klimaatneutraal en circulair wil werken. Hierbij is innovatie nodig om de duurzaamheidsdoelen te halen als dat met bestaande technieken en werkwijzen niet lukt. Dat geldt voor al onze inhoudelijke thema’s. We willen vroegtijdig een beeld hebben van wat er nodig is om onze doelen te realiseren, zodat er voldoende tijd is om een innovatietraject te starten.
Daarom brengen we innovatie-opgaven in beeld en hebben met bedrijfsleven en kennisorganisaties een aantal Kennis- en Innovatieagenda’s voor de thema’s van IenW opgesteld. Zo kan de eigen organisatie gerichter aan innovaties werken en ook gerichter innovaties stimuleren.
Innovatieprogramma’s
Bij Rijkswaterstaat ondersteunen we innovaties via het Corporate Innovatieprogramma (CIP), het Innovatieloket RWS en de Ideeën coöperatie. Het Corporate Innovatieprogramma (CIP) werkt met de Technology Readiness Level (TRL) om de volwassenheid van een innovatie te bepalen. Hoe hoger het TRL-niveau hoe meer een innovatie zich technisch en functioneel al heeft bewezen, dus hoe sneller deze innovatie technisch gezien (grootschalig) kan worden toegepast. Het doel is om innovaties zo snel mogelijk op te nemen in de reguliere manier van werken.
‘Met launching customership stimuleren we de ontwikkeling en opschaling van circulaire innovaties én geven we een impuls aan klimaatneutraal en circulair inkopen’
Resultaten
Rijkswaterstaat treedt bij 9 projecten (de zogenoemde LC9-projecten) op als launching customer voor duurzame innovaties die door de markt worden ontwikkeld. Hiermee stimuleren we de ontwikkeling en opschaling van circulaire innovaties. Bovendien geven we hiermee een impuls aan klimaatneutraal en circulair inkopen. Alle LC9-projecten zijn verschillend van aard en complexiteit en zijn bedoeld om van te leren.
Enkele ontwikkelingen in 2019:
- Samen leren van het eerste circulaire viaduct. Bij de bouw van het circulaire viaduct, dat uit bouwblokken bestaat, hebben marktpartijen, overheden en kennisinstellingen via een Open Leeromgeving veel van elkaar geleerd. In 2019 is begonnen met demontage en voorbereiden van herplaatsing van het viaduct, zodat we ook hiervan kunnen leren.
- Versneld testen maakt opschaling mogelijk. Op zeven locaties in Zuid-Nederland testen we momenteel biobased wegmeubilair, zoals verkeersborden en hectometerpaaltjes, op hoe het materiaal zich gedraagt en of het geschikt is voor grootschalige toepassing.
Lees over de voortgang en de geleerde lessen van de andere LC9-projecten.
Bij de Ideeëncorporatie van Rijkswaterstaat zijn in 2019 25 duurzaamheidsideeën ingediend. In totaal zijn er 7 duurzaamheidsideeën geïmplementeerd.
In november 2019 is in het kader van het nieuwe topsectorenbeleid het Kennis- en Innovatieconvenant 2020-2023 ondertekend waarmee kennisinstellingen, bedrijven, regio’s en acht ministeries, waaronder IenW, zich committeren aan de inzet op vier maatschappelijke thema’s. Voor elk van die thema’s heeft het kabinet Rutte III missies vastgesteld . Twee hiervan zijn gericht op duurzaamheid en raken aan verantwoordelijkheden van IenW: Energietransitie en Duurzaamheid; en Landbouw, Water en Voedsel.
Rijkswaterstaat heeft in 2019 een nieuwe Innovatieagenda 2020-2030 opgesteld. Hierin is specifiek aandacht voor opschaling en het in productie nemen van innovaties. Deze is in ontwikkeling en wordt begin 2020 opgeleverd.
In 2019 is voor de vijfde keer de Leergang Innovatie voor IenW georganiseerd. Het doel is medewerkers van IenW op te leiden, en kennis uit te wisselen over innovatieprocessen en de rol van de overheid daarbij.
Andere concrete voorbeelden van innovaties staan vermeld bij de meeste andere thema’s van IenW. Deze staan in de overige hoofdstukken in een apart kader.
Dilemma’s
Innovatie is een middel om duurzaamheidsdoelstellingen te halen. Het kost veel tijd – vaak jaren – om innovaties, die in pilots succesvol zijn gebleken, op technisch niveau ingevoerd te krijgen en te implementeren in de uitvoeringspraktijk. De vraag is of en hoe we dit kunnen versnellen.
